صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

«سواری مجانی» در اقتصاد افغانستان

-

«سواری مجانی» در اقتصاد افغانستان

کشور افغانستان استعداد ها و خاستگاه های زیادی برای رشد اقتصادی و تجارت دارد، از لحاظ فیزیکی و جغرافیایی، با کدام مشکل جدی مواجه نمی باشد، چنانچه ما از لحاظ معادن و گنج های زیرزمینی از جمله، آهن، گاز، نفت، مس و ... مشکلاتی نداریم بلکه معادن افغانستان در نوع خود کم نظیر و یا بی نظیر است.
از لحاظ جغرافیایی نیز افغانستان به قلب آسیا شهرت دارد که می تواند بهترین و کوتاه ترین راه تجاری بین کشورهای آسیایی باشد که این امر می تواند رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال زایی زیادی را به همراه داشته باشد، اما متاسفانه با وجود استعدادهای زیادی که افغانستان دارد، هنوز اقتصاد کشور با مشکلات عدیده ای روبرو است که حل این مشکلات تنها در پالیسی های بلند مدت عملی خواهد بود.
از طرفی نیز برای مقابله به شورشیان، تکمیل بودجه، معاش کارمندان، رسیدگی به مناطق محروم، بازسازی کشور و آبادانی زیرساختهای اقتصادی به شدت به کمک های خارجی و جامعه ملل نیازمند است.
به عبارت دیگر حکومت افغانستان برای اینکه دچار بحران نشود و امور روزمره مردم به صورت نورمال و طبیعی پیش برود، به کمک کشورهای خارجی نیازمند است چنانچه با آمدن زمستان و شروع فصل برف و یخبندان، حکومت برای رفع نیازهای اولیه و ضروری برای زندگی، کمک به نیازمندان و باز نگهداشتن سرک ها بر روی ترافیک در مناطق سردسیر کشور، از کشورهای خارجی طلب کمک و مساعدت نمود.
لذا یکی از جدی ترین آسیب های اقتصاد افغانستان، وابستگی بیش از حد به مصارف و کمکهای خارجی است.
جامعة جهانی و ایالات متحدة امریکا به افغانستان میلیونها دالر کمک کرده و در جدیدترین تعهداتشان در کنفرانس لندن کمک شانزده میلیارد دالری است.
مبارزه با تروریزم در افغانستان نیز یک تریلیون دالر هزینه در پی داشته است.
منابع مالی تمامی این کمکها و مخارج نظامی مالیاتی است که از همه شهروندان کشور کمککننده و دخیل در جنگ افغانستان اخذ میشود.
کمک هایی که بر مبنای هدف عرضه خدمات عمومی در افغانستان صورت می گیرد.
به عبارتی مالیات شهروندان کشورهای اروپایی برای توسعه اقتصاد عمومی افغانستان خرج می شود.
لذا حقیقت اقتصاد افغانستان این است که لزوماً توسعه و رشد اقتصاد بر پایه تولید ملی و تلاش های نهادهای اقتصادی نیست، بلکه بیشتر برپایه کمک های خارجی می باشد.
در اقتصاد به این گونه منافع باد آورده و مزایایی که هیچ زحمتی برای بدست آوردن آن نکرده است، سواری مجانی می گویند.
سواری مجانی رشد اقتصادی و گردش مالی و پولی در اقتصاد افغانستان بیش از آنکه بر پایه بخش تولیدی و حقیقی  اقتصاد صورت گیرد، بر پایه منابع مالی بین الملل استوار است.
این سواری مجانی اقتصاد بین الملل همان اقتصاد صلواتی است که باعث پیشرفت ظاهری جامعه ما شده است.
حال سوال این است که این اقتصاد صلواتی برای اقتصاد و جامعه افغانستان تا چه اندازه خوب است؟ و تا چه اندازه می تواند مضر باشد؟
اقتصاد افغانستان در دوران جدید بعد از جنگ مانند یک طفلی می ماند که راه طولانی بزرگ شدن را در پیش رو دارد اما به حیث طفل بودن نمی تواند از عهده کارها و مسایل خود بر بیاید و نیازمند سرپرست و بزرگتری می باشد که لوازمان اولیه را برای وی مهیا نماید.
در مرحله دوم و دوران بعد طفولیت و کودکی، دوران نوجوانی است. در این دوران هرچند خود فرد می تواند احتیاجات اولیه خود را تامین نماید اما همچنان نیازمند راهنمایی و مشورت گرفتن از بزرگترها و ریش سفیدان به حیث کارشناسان راه و رسم درست زندگی می باشند.
در این دوران فرد باید با دقت کامل تمام مراحل صحیح زیستن را مشورت بگیرد تا مبادا راه کجی رود که تمام زندگی خود و اطرافیانش را تباه سازد.
مرحله و گام سوم؛ مرحله بلوغ فرد در روابط اقتصادی و اجتماعی می باشد.
این فرد یک فرد کامل و مستقل است که توانایی مدیریت اجتماعی و اقتصادی زندگی خود را دارد.
لذا می بینیم که هر مرحله شرایط و اقتضائات خاص خود را دارد.
در مرحله اول و طفولیت، حتماً همه کمک ها را لازم دارد.
در مرحله دوم تنها بخشی از کمک ها و در مرحله بلوغ کامل نیز استقلال کامل خواهد یافت.
چیزی که مسلم است ما برای دراز مدت نمی توانیم برای انجام کارهای روزمره و رفع نیازهای خود چشم به کمک های خارجی داشته باشیم و با اندک مشکل، خطاب به کشورهای کمک کننده در کشور، از آنان درخواست پول و کمک نماییم، مخصوصاً در شرایطی که اقتصاد جهانی با رکود بی سابقه ای روبرو شده است و اکثر کشورهای دنیا، خود با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می کنند و در ضمن آن از سوی مردم و جو عمومی کشور خود، نیز تحت فشار قرار دارند.
حکومت با همه چالشها و مشکلاتی که با آن روبر است، باید اقدامات و پلان های اساسی و زیربنایی برای احیا و بازسازی اقتصاد کشور انجام دهد و در این راستا لازم به نظر می رسد که میزان وابستگی اقتصادی خود را به کشورهای خارجی به مرور بکاهد وگرنه با خروج کشورهای کمک کننده از کشور و کاهش یا قطع این کمکها، افغانستان به یکباره با مشکلات شدید اقتصادی که به دنبال آن ناآرامی های امنیتی و اجتماعی رخ خواهد داد، روبرو خواهد شد.
از سویی نیز، این کمکها می تواند باعث عدم استقلال افغانستان باشد؛ به بیان دیگر کشورهایی که کمک های نظامی، اقتصادی، آموزشی و ... را به کشور ارائه می کنند، می توانند توسط این کمک ها اهرم فشاری بر حکومت و سیاست های سیاسی و اقتصادی آن نیز داشته باشند که داشتن زیرساخت های اقتصادی کشور، افغانستان قوی و مستقل را نیز در پی خواهد داشت.
افغانستان تا سال 2014 باید تلاش های زیادی را برای خود کفا شدن و رفع نیازهای اقتصادی خود انجام دهد البته با وجود فساد مالی موجود و ضعف های مدیریتی در پست های کلیدی، متاسفانه این امر چندان محتمل به نظر نمی رسد و خوش خیالی است که بگوییم که ما به این زودی ها و با فساد مالی و ضعف مدیریتی موجود، قادر به حل مسائل اقتصادی باشیم.
حکومت و دولت مردان افغانستان این مسئله را باید درک کنند که کمک های بین المللی با توجه به مشکلات اقتصادی که خود آن کشورها با آن گریبان گیر هستند، دیری نخواهد پایید و نیاز است تا از منابع و فرصت های اقتصادی موجود در کشور برای جایگزین کردن آن استفاده صورت گیرد و دیگر مجالی برای اقتصاد صلواتی و دعای خیر مالیات دهندگان خارجی که پولهایشان در افغانستان مصرف می شود نیست. در پایان لازم به ذکر است که بزرگترین چالش کشور در حال حاضر مشکلات اقتصادی است و این مشکلات، به تبع خود مشکلات امنیتی و اجتماعی را به دنبال دارد و برای رفع این مشکلات حکومت باید اقدامات جدی را روی دست گیرد تا از یک سو به خودکفایی اقتصادی، از سوی دیگر به خود کفایی سیاسی و استقلال به معنای کلمه دست یابد.

دیدگاه شما