در جامعه چند قومی افغانستان، روحیه همگرایی و همپذیری و اندیشه تساهل و همزیستی مثبت را تمرین کرده و از تنوع جامعه چند قومی، یک قدرت ایستا و پویا و دارای ظرفیت های مبثت در کشور همپذیری و دیگر پذیر باشد. اهانت ‌های نأشی از تعصبات قومی و مذهبی و اندیشه ‌های افراط گرایی است که از پیامدهای منفی آن آسیب زدن به وحدت ملی در افغانستان است.
توهین از وهن می‌آید و به معنای سستی و ضعف است، بنابراین توهین هر گفتار و رفتاری است که به ضعف فردی یا فکری یا شخصیتی منتهی شود. توهین به یکی از گروه ‌های قومی و مذهبی اهانت به باورها و ارزش ‌های جامعه چند قومی است. از این ‌رو، از هیچ نوعی توهینی نمی‌توان دفاع کرد یا آن را مثبت دانست.
1ـ ریشه رفتار خشونت ‌بار در جامعه چند قومی
چهار دهه جنگ، خشونت و رویارویی اقوام با همدیگر منجر به تحمل ‌ناپذیری و طرد همدیگر در جامعه افغانستان شده است. در گذشته جنگ‌ها و خشونت‌هایی که در برخی موارد جنبه قومی، سمتی و منطقه‌ای به خود می‌گرفت، تلفات و خسارات فراوانی از همه اقشار جامعه افغانستان گرفته است. از این ‌رو، مولانا عبدالله، در ذهنیت بیمارگونه گروه قومی خود را نسبت به انسان هزاره بروز می ‌دهد، کینه ‌ها تبدیل به نفرت شده خود را بروز می ‌دهد و آنچه که در ذهینت تاریخی دارد، تراوشات ذهنی فردی و گروهی او که به جامعه چند قومی افغانستان آسیب می ‌زند.
2ـ نقض قانون و حقوق در جامعه چندقومی
فردی که در جایگاه کمینشر کمیسیون مستقل انتخابات قرار می ‌گیرد، باید شاخص ‌های امانتداری، درستکاری و امین باشد و نیز اصل بی ‌طرفی را در سرلوحه کار خویش قرار دهد، نه اینکه به رفتار خشونت ‌بار و بد رفتاری و جانبداری از یک تیم مشخص، دست بزند و نه به نقض قانون و حقوق بشر متهم شود.
در ماده هفده قانون انتخابات الزاماتی برای اعضای این کمیسیون را برمی ‌شمارد: «اعضای کمیسیون مکلفند، حین اتخاذ تصامیم، منافع علیای کشور و احکام قانون اساسی افغانستان را رعایت نموده و از اعمال هر نوع تبعیض و تعصب نژادی، قومی، منطقوی، حزبی، لسانی(زبانی)، مذهبی و جنسیتی اجتناب ورزند».
از نظر قانون«توهین، تهدید و هر نوع تعصب جرم است».(کد جزا)، در جای دیگر از این قانون آمده است:«شخصی که به دیگری امری را نسبت دهد که به اثر آن اعتبار یا حیثیت وی جریحه دار شود، اگر چه متضمن استناد به یک واقعه معین نباشد، مرتکب جرم توهین اشخاص شناخته می ‌شود».(کدجزا)، هر نوع رفتاری که تهدید، تعصب و یا حیثیت فردی دچار اختلال کند، در قانون مجرم تلقی می شود. در قانون تصریح شده شخصی که دیگری را به الفاظ ناپسند و زشت مخاطب قرار دهد، مرتکب جرم دشنام، شناخته می ‌شود.
رفتار مولانا عبدالله هم از سوی ناظران بین المللی هم محکوم و جرم دانسته شده است؛ سازمان ملل رفتار عضو کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان را اهانت آمیز خواند،این نوع رفتار ناپسند موجب نوع بی اعتمادی در جامعه می ‌گردد.
3ـ  حمایت و پشتوانه داکتر عبدالله
مولانا عبدالله یک فرد نیست، بلکه به وضوح از کتله و یک جماعت سیاسی و یک تیم نمایندگی می ‌کند، تیم و جماعتی که از همین هزاره ‌های توهین شده و تحت تهدید پیش مرگانی  است که ماه ‌ها به جان هم مذهبان و تباران خویش افتاده و از این پس هم مرگ و دردهای بسیاری خواهند گفت و مطئنا در نهایت رانده درگاه امثال عبدالله خواهند شد. مولانا عبدالله نه تنها کمینشر کمیسیون انتخابات و به جانبداری از تیم ثبات و همگرایی قدم برداشته و بلکه از حمایت و پشتوانه سیاسی داکتر عبدالله هم برخوردار بوده است.
4 ـ نسبیت فرهنگی در جامعه چند قومی
نسبیت فرهنگی در جامعه چند قومی، به این معنا که هر فرهنگی در جای خود قابل احترام است و دیگران نباید در صدد انکار فرهنگ دیگران باشد: «یک فارسی زبان حق ندارد به فرهنگ و زبان پشتو، ازبیکی، نورستانی و بلوچی توهین کند یا به دیده تحقیر بنگرد». همه این فرهنگ‌ها در قالب جامعه چند فرهنگی قابل احترام است.
هیچ فرهنگی نباید نسبت به فرهنگ دیگر بهتر یا مقبول‌تر باشد.
به شیوه‌های زندگی افراد در جامعه چند قومی و نیز به خرده فرهنگ‌های جامعه احترام ‌گذاشته شوند و تلاش ‌کنند که فرهنگ‌های مربوط به مجموعه‌های گروه ‌های کوچکی قومی که در کشور زندگی می ‌کنند، حفظ و تقویت شود.
5 ـ تحمل و همپذیری در جامعه چند قومی
تحمل و همپذیری در جامعه هم به صورت مسالمت‌آمیز زندگی کنند، در جوامع مثل جوامع ما نه تنها همدیگر پذیری یک اصلی است که ما داشته‌ایم و با آن زندگی کرده‌ایم، در این سرزمین سه مذهب ابراهیمی باهم یک جا زندگی کرده و کسی شاهد جنگ‌های مذهبی در افغانستان نبوده است و فقط منازعات قومی بوده است.
با اشاره به تلخ‌کامی‌ها، کشتارها و خشونت‌ها در تاریخ افغانستان باید گفت حالا وقت آن رسیده است تا نخبگان این کشور بجای ماندن به گذشته، به آینده بهتر فکر کنند و راه‌هایی را برای ترویج تساهل و مدارا بین مردم، مشکلاتی که هست، مشکلاتی است که تمام دنیا با آن مواجه است.
اقداماتی ناشایسته‌ای که در تاریخ افغانستان صورت گرفته تنها در تاریخ افغانستان صورت نگرفته است. بلکه در تاریخ تمام دنیا صورت گرفته است. ما باید به این فکر کنیم که چه چیزی می‌تواند ما را به طرف رفاه و آسایش ببرد.
افغانستان نیازمند فرصت بیشتری است تا با گذار از محوریت قوم، ارزش‌های شهروندی را بپذیرند و پیش از این که خود را مربوط به یک قوم بدانند، به شهروندان برابر فکر کنند. برداشت‌های قومی، هنوز در افغانستان نتوانسته از جامعه مدنی عبور کند. به تقسیم ‌بندی قومی برای رسیدن به ارزش‌ها و باورهای دموکراتیک باید نقطه پایان بگذارد. باید گروه ‌های قومی به انسانیت انسان، این سرزمین را باید برایش ارزش قایل شد.
نتیجه ‌گیری
برخی از افرادی تا هنوز با ذهنیت بیمارگونه گذشته باقی است که به گروه‌های قومی، مذهبی، جنسیتی توهین می‌کنند، باید در مقابل این ‌گونه رفتارهای ناروا بایستم و با استفاده از ابزارهای قانونی مانع رفتار اهانت ‌آمیز در جامعه شویم وبه هیچ کس اجازه داده نشود باور ها و ارزش های مورد قبول جامعه را مورد  اهانت قرار دهد.