صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

برای کشوری که «روزهای دشوار» را پشت سر می‌گذارد، توافق‌نامه‌ی صلح با طالبان ارزش خطر کردن را دارد

-

برای کشوری که «روزهای دشوار» را پشت سر می‌گذارد، توافق‌نامه‌ی صلح با طالبان ارزش خطر کردن را دارد نویسنده: برنات آر. روبین / مترجم: سخی خالد / منبع واشنگتن پست

کابل- به روز شنبه، در رخصتی عمومیِ که به مناسبت بزرگداشت از سی و یکمین سالروز خروج ارتش سرخ از افغانستان اعلام شده بود، شهروندان در انتظار اعلان توافقنامهی صلح میان ایالات متحده و طالبان به سر میبردند که به سبب این توافقنامه نیروهای امریکایی از افغانستان خارج میشوند. با وجود این که مشخص است جنگ جاری پایان خواهد گرفت، اما چشمانداز روشنی در مورد آینده وجود ندارد. 
توافقنامهی صلح، به آغاز پروسهی میانجامد که بهترین شانس افغانستان برای پایان دادن به جنگ 40 ساله خواهد بود. اصلیترین مشکل موجود در التهابهای اخیر، با این توافقنامه حل میشود: نیروهای امریکایی از افغانستان خارج می شوند و در عوض طالبان به امریکا اطمینان میدهد که افغانستان دوباره به پناهگاه امن تروریستها مبدل نمیشود.
به سبب این توافقنامه نیروهای امریکایی طبق یک زمانبندی مشخص از افغانستان خارج میشوند، ادامهی عملیاتهای ضدتروریسم تضمین میشود، سپس آتش بس میشود و توافقنامهی سیاسی به امضا میرسد. اجرای توافقنامه، همچنان در بر گیرنده مواردی چون از بین بردن زیرساختهای طالبان در پاکستان و تضمین این که هیچ قدرت خارجی از افغانستان علیه کشورهای دیگر استفاده نمیکند، میشود.
ایالات متحده و جمهوری اسلامی افغانستان میترسند که طالبان با خروج نیروهای خارجی به دنبال پیروزیِ مسلحانه نباشد، در حالی که طالبان نگران هستند که جنگجویان این گروه با امضای این توافقنامه بیانگیزه میشوند و امریکاییها قادر میشود که پروسهی خروج را به درازا بکشند. این توافقنامه با اولویتبندیِ مؤلفهها و روند اجرای آن از بنبست بیاعتمادی میشود عبور کرد و قرار است که همهی طرفها [در این گرودار غیروابسته به دیگران باشند. با اجرای هر مؤلفهی توافقنامه، پیش از این که روند تطبیق وارد فاز بعدی شود باییست مورد توافق و نظارت طرفها قرار گیرد.
همزمان با اعلام توافقنامه، همهی طرفها به مدت هفت روز در سراسر کشور با «اسلحه وداع میکنند.» طالبان با اعلان کاهش خشونت در سراسر کشور با نیروهای امریکایی و افغان کار فوقالعادهای کرد. ایالات متحده نیز با توقف عملیاتهای کوبندهاش عمل بالمثل خواهد کرد.
چناچه حکومت افغانستان و ایالات متحده مشترکاً از این پروسه حمایت کردهاند، در صورتی که هر دو طرف به وعدههای شان عمل کنند، توافقنامه در دوحه به امضا میرسد. ایالات متحده مجدداً تأیید خواهد کرد که فقط حکومتی را به رسمیت خواهد شناخت که توسط فرمانروای قانونیِ اداره شود.
طالبان به صراحت وعده خواهد داد که دیگر به القاعده درافغانستان اجازه داده نمیشود. طالبان همچنان تعهد خواهد کرد که با شاخهی خراسان دولت اسلامی میجنگد. یک مرکز ، به هدف شریک کردن اطلاعات ضدتروریسم و نظارت از جنگ، به واسطهی یک «ضمیمه» ایجاد خواهد شد که توسط ارتش ایالات متحده و طالبان مشترکاً استفاده خواهد شد. 
در جریان 135 روز پس از امضای توافقنامه، نیروهای امریکایی به 8هزار و شش صد نفر کاهش خواهد یافت که تقریباً برابر است با تعداد نیروهای که در اواخر حکومت بارک اوباما در افغانستان حضور داشتند. از همه مهمتر، توافقنامه اجازه میدهد در صورتی که طالبان به تعهدات ضدتروریسم شان پابندی نشان بدهد، نیروهای بیشتر امریکایی از افغانستان خارج میشوند. طالبان دیگر هیچ عملیاتی را علیه نیروهای امریکایی راهاندازی نمیکند تا روند خروج را تسهیل کرده باشد. ایالات متحده حق این را دارد که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان را حمایت کند.
در جریان ده روز پس از امضای توافقنامه طالبان با حکومت افغانستان و حامیان جمهوری اسلامی افغانستان وارد گفتوگو خواهد شد. اولین مورد در آجندا اعلام یک آتش بس وسیع خواهد بود. با صحبتهایی که با حامیانِ حکومت افغانستان در کابل داشتم، آنان انتظار دارند که طالبان در بدل اعلام آتش بس احتمالاً خواهان حکومتِ مؤقتِ همه -شمول باشد. حکومت مؤقت، بر تحولات آینده، به شمول اصلاح قانون اساسی، سرپرستی خواهد کرد.
توافقنامه همچنان نیازمند خلع سلاح و انضمام [یا اختلاط] نیروی مسلح طالبان در چارچوب نیروهای امنیتی خواهد بود. این کارزار در هر منارعهی مسلحانه کار دشواری است، اما در افغانستان، این کارزار به خاطر این که نیازمند خلع سلاح جنگجویان و از بین بردن  زیرساختهای تروریستی و نظامی در هر دو طرف مرز پاکستان-افغانستان است، دشوارتر نیز خواهد بود. این کارزار نیازمند همکاری همه جانبهی پاکستان است و گفتوگوها میان مقامات بنلدرتبهی ارتش دو کشور آغاز شده است.
برخیها نظر مخالف دارد، آنان با اشاره به این که طالبان به دنبال بازسازی امارت اسلامی است و پاکستان هرگز پناهگاه امن طالبان را از بین نمیبرد، میگویند که طالبان هرگز به آن توافقنامه عمل نخواهد کرد. توافقنامه به ایالات متحده و حکومت افغانستان امکان این را میدهد که بدون مسدود کردن راههای بدیل، طالبان و پاکستانیها را به آزمون بگیرند. ایالات متحده به اساس این توافقنامه این اختیار را دارد که زمانبندی خروج را تعدیل کند تا رضایت طرفها حاصل شود.
طالبان، حداقل خواهان حق مشارکت در حکومت و سازگار کردن قوانین فعلی افغانستان با تعبیر خودشان از اسلام است. این تهدیدی است برای دستاوردهای که افغانستان در عرصهی حقوق بشر و به ویژه حقوق زنان داشته است. ایالات متحده و همپیمانانش باید مطمیین شوند که چنین تحولاتی نباید ثبات افغانستان و نیروهای امنیتی را بر هم بزند و دستاوردهای اساسی اجتماعیِ دو دههی اخیر بر باد دهد. به اساس دادههای دیدبان حقوق بشر، از سال 2016 به این سو، کودکان، یک سوم تلفات غیرنظامیان را که تعداد شان در سال به 11هزار نفر (که احتمالاً دستکم گرفته شدهاند) میرسد تشکیل میدهد. به این معنا که به هدف جلوگیری از حادثهی 9/11 دیگر، یک 9/11 دیگر را همه ساله کودکان افغان تجربه میکنند. این آمار، دقیق نیست.
ایالات متحده نیاز ندارد که نیروهایش را در افغانستان جاسازی کند تا از خودش در برابر تروریسم دفاع کند. حملات 9/11 نه تنها در افغانستان که در کولا لامپور، مالیزیا و هامبورگ نیز طراحی شده بود. امروزه چنان حملاتی ممکن است در هر کجای عالم طرح ریزی شود. با ظهور یک قدرت جدید، ایالات متحده نیاز ندارد که عملیاتهای نظامیاش بیشتر کند، بلکه شبکههای از همکارانش را ایجاد کند تا از تهدیداتی که متوجه عموم میشود جلوگیری صورت گیرد. حمایت چین، روسیه، پاکستان و اروپا، رسیدن به این هدف را ممکن میکند. امنیت به دست آمده به سبب این توافقنامه نیازمند رایزنیهای وسیع دیپلوماتیک در این کشورها است. همچنان باید تهدید بزرگی که از جانب ایران متوجه این پروسه میشود را در نظر گرفت. از میان تنش با کشورهای همسایه و نگهداری مسوولانهی افغانستان باید یکی انتخاب شود. چنانچه در قرآن گفته شده: «برای کسانی که میفهمند، نشانههایی وجود دارد.»

دیدگاه شما