صفحه نخست » مقالات » افغانستان و شاخص جهانی صلح 2019 (قسمت دوم)
افغانستان و شاخص جهانی صلح 2019 (قسمت دوم)
- احمد محمدی
در قسمت قبل بیان شد که موسسه اقتصاد و صلح موسسه تحقیقاتی و مطالعاتی است که توسط استیو کیللی، پایه گذاری شده و مقرش در کانبرا استرالیا است و در آکسفورد انگلیس و نیویورک آمریکا دارای شعبه است .
162 کشور را با 23 معیار و با هدف نشان دادن میزان امنیت، درگیری و نظامی گری می سنجد، موید آن است که کشور سوریه در سال گذشته میلادی در میان کشورهای یاد شده، کمترین میزان آرامش و صلح را داشته است .
یکی از راه های کمک به بهبود اقتصاد جهانی تلاش برای کاستن جنگ ها و درگیری ها می باشد، گفته است در سال گذشته میلادی، خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال آفریقا بیشترین هزینه ها را برای درگیری ها پرداخته اند .
یافتههای شاخص صلح جهانی 2018 حاکی از آن است که صلحآمیز بودن جهان نسبت به سال قبل 0.27 درصد کاهش یافته است. نتایج نشان میدهد تنشها، درگیریها و بحرانهایی که طی دهه گذشته ایجاد شده، به ویژه در منطقه شرق خاورمیانه، بینتیجه مانده است .
براساس این شاخص بیشتر کشورهای اروپایی دارای فضایی آرام و بدون درگیری داشته اند و 15 کشور از میان 20 کشوری که فضایی آرام و صلح آمیز دارند، اروپایی هستند . اما کشورهای سوریه، عراق، افغانستان، سودان، جمهوری آفریقای مرکزی پنج کشوری هستند که در پایین ترین درجه این شاخص قرار دارند.
31 درصد از تولید ناخالص داخلی افغانستان و 30 درصد از تولید ناخالص داخلی عراق نیز صرف ادامه ناآرامی ها در این کشورها شده است . به عباررتی عراق از این لحاظ شباهت زیادی به افغانستان دارد.
در جدول زیر به چند کشور اول این فهرست که کمترین سطح صلح را دارند و نمرهای که این کشورها به دست آوردهاند اشاره میکنیم
-در اروپا که به عنوان صلحپذیرترین منطقه دنیا شناخته شده است، 61 فیصد کشورها از سال 2008 کاهش در شاخص جهانی صلح داشتهاند. ناثباتی سیاسی و افزایش تاثیرات تروریسم و همچنین افزایش جرم و جنایت از جمله دلایل مهم در کاهش شاخص صلح در اروپا بوده است.چهارتا از 5 کشوری که تغییرات عمده در بین شاخص جهانی صلح داشته است کشورهای جنوب صحرای آفریقا بوده است. علی رغم اینکه این مناطق در سال 2017 کاهش اندکی در شاخص جهانی صلح داشته اند.
از بین کشورها ایسلند به عنوان صلح آمیزترین کشور در سال 2018 شناخته شده است. کشورهای نیوزلند، اتریس، پرتغال و دانمارک جزء صلح آمیزترین کشورها بعد از ایسلند قرار گرفتهاند. در طرف مقابل سوریه ، پنجمین سال است که به عنوان خشنترین و کشوری که هزینههای بسیاری را برای جنگ و خشونت میدهد انتخاب شده است. افغانستان، سودان جنوبی، عراق و سومالی نیز از جمله کشورهایی هست که در ردههای پایین قرار گرفته اند.(جدول شماره 4)
جدول شماره 4- پنج کشور صلح آمیز و قهرآمیز جهان |
|||||
صلح آمیزترین کشورها |
قهرآمیزترین کشورها |
||||
رتبه |
کشور |
امتیاز |
رتبه |
کشور |
امتیاز |
1 |
ایسلند |
1.096 |
159 |
سومالی |
3.367 |
2 |
نیوزلند |
1.192 |
160 |
عراق |
3.425 |
3 |
اتریش |
1.274 |
161 |
سودان جنوبی |
3.508 |
4 |
پرتغال |
1.318 |
162 |
افغانستان |
3.585 |
5 |
دانمارک |
1.353 |
163 |
سوریه |
3.6 |
از سال 2008 میانگین شاخص جهانی صلح تقریبا به اندازه 2.38 فیصد کاهش داشته است. در طول این دوره فقط در دو سال بود که این شاخص رو به بهبود رفته است. البته میتوان گفت که علت اصلی کاهش در شاخص جهانی صلح به عواملی از جمله افزایش فعالیتهای گروههای تروریستی، افزایش درگیری و خشونت در خاورمیانه و افزایش تعداد مهاجرین و پناهندگان به دلیل تنشهای سیاسی در اروپا و آمریکا بوده است. علیرغم کاهش در شاخص جهانی صلح، اما در بسیاری از کشورها در مولفه سطح نظامیگری ( درصدی از GDP ) با کاهش روبه رو بودهایم.
مناطق خاورمیانه و آفریقای شمالی(منا) به عنوان کشورهایی محسوب میشود که کمترین شاخص جهانی صلح را دارا هستند. به طوری که هیچ کدام از این کشورها از رتبه 40 بالاتر نرفتهاند. با وجود تنشهای زیادی که در این مناطق وجود داشته است اما نسبت به سال قبل امنتر شده است. بخش عمدهی این بهبودی در حوزه ایمنی و امنیت رخ داده است.
بررسی خاورمیانه منطقه
خاورمیانه در بین مناطق نهگانهای که شاخص جهانی صلح تقسیمبندی کرده است در جایگاه هشتم قرار گرفته است. هرچند که در این سالهای اخیر تغییرات مثبتی را در همه شاخصهای جهانی صلح داشته است اما با این وجود هم در بین سایر مناطق جایگاه خوبی ندارد. نابرابری صلح در بعضی از مناطق نه تنها همچنان ادامه دارد بلکه گسترش نیز یافته است. افغانستان و پاکستان از جمله کشورهایی است که کاهش جدی در شاخص جهانی صلح داشتهاند. در مقابل بوتان و سریلانکا از جمله کشورهایی هست که در این چند سال اخیر بهبود چشمگیری داشته است.
آسیای جنوبی در زمینه ایمنی و امنیت و کاهش سطح نظامیگری بهبود یافته است اما در مورد نزاعهای داخلی و خارجی و روابط کشورهای همسایه کاهش چشمگیری داشتهاند. بهرحال با توجه به تفاوت گسترده در عملکرد صلح در بین کشورهای آسیای جنوبی، دادههای کل یک تصویر ناقصی را از آینده این منطقه برای ما نشان میدهد. کشور بوتان از جمله کشورهایی است که در جهت بهبود این شاخص تلاشهای زیادی کرده است و تغییرات بسیار جدی را نسبت به سال قبل داشته است.
در پایین جدول کشورهای افغانستان و پاکستان همچنان به روند نزولی خود نسبت به شاخص صلح ادامه دادهاند. به طوری که برای مثال کشور افغانستان پنجمین سال است که چنین وضعیتی را تجربه میکند. هرچند که در بعضی مولفهها مانند تاثیرات تروریسم کشور افغانستان بهبود بسیار کمی داشته است، که منعکس کننده 9 درصد کاهش در شمار زندانیان در سال 2017 بوده است. بهرحال ممکن است یکی از علت های اصلی کاهش شاخص جهانی صلح این باشد که طالبان در بیشتر مناطق افغانستان حکمفرماست و کنترل را بر عهده دارند.
جدول شماره 5- شاخص جهانی صلح در منطقه آسیای حنوبی |
||||
رتبه منطقهای |
کشور |
امتیاز کل |
میزان تغییرات |
رتبه کلی |
1 |
بوتان |
1.545 |
0.059- |
19 |
2 |
سریلانکا |
1.954 |
0.029- |
67 |
3 |
نپال |
2.056 |
0.001- |
84 |
4 |
بنگلادش |
2.084 |
0.048 |
93 |
5 |
هندوستان |
2.504 |
0.025- |
136 |
6 |
پاکستان |
3.079 |
0.018 |
151 |
7 |
افغانستان |
3.585 |
0.037 |
162 |
متوسط منطقهای |
2.401 |
0.002- |
|
یکی دیگر از بخشهایی که گزارش جهانی صلح به آن اشاره کرده است تاثیرات اقتصادی خشونت و درگیری میباشد که حاوی نکات زیر میباشد.
صلح تاثیر قابل توجهی در عملکرد اقتصاد کلان دارد. برابر این گزارش رشد سرانه تولید ناخالص داخلی طی دهه گذشته در کشورهایی که بهبود صلح داشتند، خلاف آنهایی که با زوال آن مواجه بودند، 7 برابر بیشتر است. همچنین نرخ بهره و نرخ تورم در کشورهای صلحآمیز پایینتر و باثباتتر و سرمایهگذاری مستقیم خارجی در این کشورها بیش از 2 برابر است. اگر کشورهای دارای سطح پایین صلح به میزان کشورهای صلحآمیز رشد میکردند، حجم اقتصاد جهان تقریبا 15 هزار میلیارد دلار بیشتر میشد .
با در نظر گرفتن GDP ، تاثیرات اقتصادی خشونت و نزاع برای ده کشوری که بیشترین تاثیر را دارند حدوداً 30 تا 68 فیصد از GDP را تشکیل میدهند. این کشورها معمولا دارای سطح بالایی از درگیریهای مسلحانه ویا سطح بالایی از خشونتهای میان فردی را دارا میباشند.کشورهایی که بیشترین تاثیر را داشتهاند شامل سوریه، عراق، افغانستان، کلمبیا، سودان جنوبی، سومالی و جمهوری آفریقای مرکزی بودهاند که از تعداد بالای کشتهشدگان و زخمیان در اثر نزاعها و حملات تروریستی، جابهجایی و مهاجرت مردم، رنج میبرند.
جدول شماره 6-ده کشور متاثر از هزینه اقتصادی خشونت (فیصدی از GDP ) |
||
کشور |
هزینه اقتصادی خشونت به عنوان فیصدی از GDP |
رتبه جهانی در سال 2017 |
سوریه |
68% |
163 |
افغانستان |
63% |
162 |
عراق |
51% |
160 |
السالوادور |
49% |
116 |
سودان جنوبی |
49% |
161 |
جمهوری آفریقای مرکزی |
38% |
155 |
قبررس |
37% |
62 |
کلمبیا |
34% |
145 |
لسوتو |
30% |
104 |
سومالی |
30% |
159 |
دیدگاه شما