صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

گراف بلند خشونت‌ها و تیغ دو لبه طالبان، روند صلح بابن بست مواجه است

-

گراف بلند خشونت‌ها و تیغ دو لبه طالبان، روند صلح بابن بست مواجه است

مطابق به توافقنامه صلح دوحه قرار بود بعد از رهایی پنجهزار زندانی طالبان، گفتگوهای بین الافغانی صلح آغاز گردد؛ اما ظاهرا آنچه که آغاز گفتگوها را به چالش کشانیده است رهایی بیش از پنجصد زندانی خطرناک این گروه است که حکومت لیست بدیل آن را از طالبان خواسته است تا رهاسازی پنجهزار زندانی آنان تکمیل گردد، حکومت میگوید که پرونده تعداد باقی مانده زندانیان آنان موارد حق العبدی نظیر تجاوز جنسی، قتل مردم ملکی، بمبگذاری در ساحات غیر نظامی و ... بوده است که رئیس جمهور آن را از صلاحیت ارگانهای عدلی و قضایی کشور میداند؛ اما گروه طالبان تأکید دارند که باید زندانیان شامل لیست ترتیب داده شده آزاد گردد و آنان لیست بدیل به حکومت نخواهند داد این در حالیست که حدود 4400 زندانی این گروه تا کنون از زندانهای دولت افغانستان آزاد گردیده صرفا تعداد باقی مانده مسئله ساز شده است.
طالبان از فاصله به وجود آمده در مذاکرات صلح، گراف خشونتها را نسبت به قبل افزایش داده است، حملات مکرر به قرارگاههای نظامی، آزار و اذیت و کشتار افراد ملکی در ساحات تحت تصرف شان مانند مسیر شمال «چشمه شیر» و دره قیاق غزنی که خشونتهای تکان دهندهی گزارش میشود، همینطور انفجار ماینهای مغناطیسی در وسایط نقلیه و ترورهای داخل شهری، ارقام خشونتهایی است که این گروه در هفتههای اخیر تشدید نموده است؛ هر چند شورای امنیت ملی اعداد و ارقامی از تلفات غیر نظامیان و نظامیان درگیر جنگ گزارش نمود؛ اما ذبیح الله مجاهد در واکنش به آن گفته است که در توافقنامه قطر، در مورد کاهش خشونتها تعهدی ذکر نگردیده و این گروه به هدف حسن نیت، انجام حملات انتحاری و حملات شان بالای مراکز عمده نظامی را متوقف نموده است، به نظر میرسد که چینن ادعایی از جانب طالبان بر خلاف واقعیتهای موجود ابراز میگردد؛ زیرا سقف خشونتها در هفتههای اخیر بلند ترین ارقام کشته و زخمی از نیروهای نظامی و افراد ملکی را در خود جا داده است، واکنش در برابر خشونتهای روز افزون طالبان تنها از جانب دولت و شورای امنیت ملی نیست، کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز در بیانیهی رشد تلفات غیر نظامیان توسط طالبان را محکوم نموده و این گروه را به موارد نقض حقوق بشر متهم نموده است، با این حال تنشها و اختلافات بر سر کاهش خشونت و آغاز مذاکرات بین الافغانی نسبت به هفتههای قبل اوج گرفته است، با توجه به اختلاف نظرها بر سر رهایی زندانیان، اگر این مورد با مفاهمه و رضایت خاطر دو جانب حل نگردد احتمال اینکه بن بست مذاکرات بین الافغانی صلح تا مدت نا معلومی به درازا بکشد دور از انتظار نیست.
از سوی دیگر زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا در امور صلح پس از کش و قوسهای اختلافات موجود جانب احتیاط را در نظر گرفته و در رشته توئیتی گفته است که تأخیر در مذاکرات بین الافغانی، زمینه را برای اخلال گران این پروسه فراهم ساخته و ممکن است که مخالفان صلح، از این تأخیر به نفع خود بهره ببرند، آقای خلیلزاد از هیچ گروه و کشوری به عنوان مخل پروسه صلح نام نبرده است؛ اما به نظر میرسد که پیام وی بار احتیاط را حمل میکند؛ چون در مورد خشونتهای اخیر طالبان هیچ اشارهی نکرده است؛ بلکه آن را به اخلال گران پروسه صلح به صورت مبهم نسبت داده است، در پیام اقای خلیلزاد در مورد تأخیر ازادی زندانیان باقی مانده طالبان نیز اشاره نگردیده است؛ بلکه از محتوای این پیام بوی جانب داری از طالبان استشمام میگردد؛ زیرا به باور وی این حکومت افغانستان است که سبب تأخیر صلح شده است؛ اما خشونتهای موجود به اخلال گران این پروسه نسبت داده میشود که هیچ نامی از آنان برده نمیشود.
این در حالیست که طالبان بعد از امضای توافقنامه دوحه با آمریکا، صفحه جدیدی از مناسبات سیاسی_نظامی را برای خود گشود، اکنون این گروه در لیست سیاه جامعه ملل قرار ندارد، سفرهای جهانی آنان مشروعیت یافته است و بی وقفه از دو عرصه نظامی و بین المللی به سمت خواستههای شان گام بر میدارند، به نظر میرسد که با توجه به توافقنامه طالبان و آمریکا، تعهدات آن متوجه دو جانب دخیل در گفتگو بوده است که به نحوی در نزدیک شدن به اهداف شان گامی به جلو بگذارند؛ چنانچه از کاهش خشونت، آتش بس و عدم کشتار غیر نظامیان که برای افغانها حایز اهمیت فوق العاده میباشد هیچ تعهدی صورت نگرفته است، به همین مبنی است که تیغ قتل و کشتار طالبان نسبت به هر زمان دیگر تیزتر و دو لبه گردیده است، یک لبهی تیز آن مربوط به شاخه مسلح این گروه میگردد که حیطهی قتل و کشتار را وسیع ساخته و محکومیتهای داخلی و بین المللی را نیز در ارتباط به این امر نا دیده میگیرند، لبهی دیگر آن نیز مناسبات روزافزون بین المللی آنان است که با روحیه مضاعف سفرها و چانه زنیهای شان را انجام میدهند، به نظر میرسد که کشورهای دخیل در پروسه صلح افغانستان تا این اواخر نقش نظارهگر میدان بازی را اختیار کرده بودند، آنان نه در جانبگرایی از طالبان اظهار نظر می نمودند و نه هم جانب دولت افغانستان را می گرفتند؛ بلکه به غایت و انجام آن چشم دوخته بودند که پنالتی برد را چه کسی وارد دروازه حریف میسازد؛ لذا چینش افراد در این میدان و میزان تحرک جوانب صلح، به احتمال زیاد در نتیجه مذاکرات نیز اثرگزار خواهد بود.
چنانچه یاد آور شدیم، اگر قرار باشد مذاکراتی به تحقق بپیوندد، تا این اواخر، میدان داری در عرصه داخلی و بین المللی به سمت طالبان سنگینی میکرد، چون حملات آنان از دو جهت داخلی و بین المللی جریان دارد جانب افغانستان تا کنون بیشتر در لاک دفاعی فرو رفته بودند؛ بنا براین به نظر میرسید که اگر روند همین گونه به پیش برود چه در میز صلح و چه در میدان جنگ، طالبان حمله کننده به امتیاز بیشتری دست خواهند یافت، مگر اینکه در چشم انداز دولت تغییرات به وجود بیاید. اما امروز وضعیت تغییر کرده است، پس از نشست های منطقهای و فرامنطقهای صلح به میزبانی افغانستان، جامعه جهانی درک بیشتری از مواضع سیاسی حکومت پیدا کردند و بیشتر به ماهیت طالبان پی بردند. به همین دلیل در هفته های اخیر تمام موضع گیری ها علیه طالبان است و همه کشورها افزایش خشونت ها از سوی طالبان را غیر قابل پذیرش دانسته اند و از آنها خواسته اند که از طریق خشونت به اهداف سیاسی شان نمی رسند.
آنچه که از وضعیت فعلی مشاهده میگردد سرنوشت گفتگوهای بین الافغانی لادرک است که آیا آغاز خواهد شد یا خیر، چون زنجیر زندانیان در دستان دو طرف است که هرکدام به جانب خود میکشاند، اینکه سرانجام زنجیر پاره میگردد و یا یکی از طرفها از خود انعطاف نشان داده و طلسم گفتگوها را خواهد شکستاند، در حال حاضر نمیتوان در مورد نفی و یا اثبات گفتگوهای بین الافغانی نتیجه بندی کرد که چه خواهد شد؛ اما قراین و اسناد موجود، بن بست کنونی این پروسه را به تصویر میکشد.

دیدگاه شما