صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

رییس‌جمهور غنی و حمایت از آزادی بیان

-

رییس‌جمهور غنی و حمایت از آزادی بیان

«آزادی بیان از تعرض مصوون است.» این نخستین جملهی ماده سیوچهارم قانون اساسی کشور میباشد که آزادی بیان را با این صراحت به رسمیت شناخته است. در دومین جملهی همین ماده آمده است که «هر افغان حق دارد فکر خود را به وسیلهی گفتار، نوشته، تصویر و یا وسایل دیگر، با رعایت احکام مندرج این قانون اساسی اظهار نماید.»
از آنجایی که همه میدانیم، آزادی بیان بهعنوان یکی از مهمترین حقوق اساسی انسانها در جوامع بشری، از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ چون انسانها میتوانند با استفاده از این حق، بدون محدودیت، افکارشان را در قالب نوشتهها، تصاویر، کارهای هنری و سایر وسایل با دیگران شریک سازند. آزادی بیان، یکی از بهترین راههای تبادل افکار بین انسانها است. از جانب دیگر، این حق امکان آن را میسر میسازد که افراد یک جامعه؛ بهویژه رسانهها اعمال و اجراآت حکومتها را زیر ذرهبین داشته و بیراهه رفتنِ آنها را گوشزد و همگانی کنند.
در واقع، با موجودیت آزادی بیان است که مردم و رسانهها رفتار و کردار نادرست حکومتمداران و قدرتمندان را مورد پرسش و انتقاد قرار داده و کمکاری و ضعف و فساد آنها را آزادانه و بدون ترس و سرکوب و سانسور برملا میکنند. البته مفهوم آزادی بیان عمدتاً و مخصوصاً باتوجه به قوانین نافذهی کشور ما، محدود و مشروط به مواردی چون: حفظ ارزشهاي حقوق بشري، حفظ نظم عمومي و مصالح جمعي، ضربه نزدن به امنیت و حاکمیت ملی، خودداری از افشای اسرار زندگی شخصی افراد جامعه و ... شده است. چون ادعاهای غیرمسوولانه میتواند امنیت و سلامت یک جامعه را به خطر اندازد. یعنی اینکه آزادی بیان نباید باعث شود که بهوسیلهی آن، ارزشهای انسانی، اخلاقی و اجتماعی نادیده گرفته شود.
ما مثالهای زیادی در همین همسایهگی خود داریم. برخی کشورهای همسایه آزادی بیان را آنچنان محدود کردهاند که هیچ رسانهای و هیچ فردی حق فعالیت آزادانه ندارد. حکومتها در آن کشورها به نحوی مستبدانه عمل میکنند و آزادی بیان را در تعارض با منافع و دیدگاههای اقتدارگرایانهی خود میپندارند. حکومتهای خودکامه با محدودیت کردنِ آزادی بیان، در تلاش پنهان کردنِ نقطه ضعفها و کمکاریها و خیانتهای شان هستند و از این طریق، سلطهی شان را بر مردم حفظ میکنند.
خوشبختانه در افغانستان وضعیت آزادی بیان بسیار قناعتبخش است. در میان کشورهای منطقه، افغانستان جایگاه خوبی در قسمت آزادی بیان کسب کرده است. در کنار اینکه مادر قوانین افغانستان (قانون اساسی) آزادی بیان را از تعرض مصوون دانسته است، محمد اشرف غنی در آغازین روزهای آغاز کارش به عنوان رییسجمهوری کشور، قانون دسترسی به اطلاعات را توشیح کرد. این قانون، یکی از بهترین قوانین است که نظیر آن در کشورهای منطقه حداقل وجود ندارد. قانون دسترسی به اطلاعات، نهادهای دولتی را ملزم میسازد تا اطلاعات لازم را در اختیار هر شهروند متقاضی اطلاعات قرار دهد.
پس از آنکه رییسجمهور غنی این قانون را توشیح و اجرایی کرد، براساس ردهبندیهای شماری از نهادهای رسانهای، افغانستان یکی از بهترین کشورها در میان ممالک همسایه و منطقه از لحاظ آزادی بیان و آزادی رسانهها شناخته شد. قوانین نافذهی کشور به حمایت از آزادی بیان به روشنی و صراحت پرداخته و آن را تضمین کرده است. افزون بر آن، رییسجمهور غنی همواره از تعهد قطعی خود نسبت به آزادی بیان و رشد آن سخن گفته است.
این یک حقیقت است که آزادی بیان در کشور به آسانی به دست نیامده است. رسانهها و خبرنگاران کشور طی این 19 سال قربانیهای بیشماری دادهاند که اکنون لازم است از این حق اساسی شهروندان و رسانهها و خبرنگاران، پاسداری و حمایت شود. خبر خوب این است که رییسجمهور غنی در طول بیشتر از پنج سال حکومتاش همیشه حامی آزادی بیان و رسانهها بوده که یکی از مثالهای روشن آن حمایت از رسانههای چاپی و شنیداری بود که به دلیل وضع مالیات گزاف نمیتوانستند به فعالیت خود ادامه دهند. اما به دستور شخص رییسجمهور، این رسانهها از پرداخت مالیات نپرداختهی شان معاف شدند.
از طرف دیگر، خبرنگاران زیادی در گذشته به خاطر فعالیتهای آزادانهی رسانهای، جانهای شان را از دست دادند، مجبور به ترک کشور و زندانی و تهدید و تخویف شدند. رسانهها و خبرنگاران، با سلاح قلم به میدان رفتند و در برابر بیعدالتی و تاریکی و جهل و سرکوب و سانسور به پیکار پرداختند. بی هیچ امکاناتی با سیاهیها مبارزه کردند. خون خبرنگاران زیادی بهجرم مبارزه با تاریکی و تقلب و بی‌‌عدالتی و فساد، در گذشته به زمین ریخته است. بهویژه از سنگر جهل طالبانی گلولههای مخالف علیه رسانهگران شلیک شد تا قلم و زبان گویای آنها را از کار اندازند. افزون بر آن، زورمندان و مفسدان نیز رسانهها و خبرنگاران را بارها و بارها تهدید کردهاند و تلاش شان این بوده تا جلو فعالیتهای خبرنگاران آزاد را بگیرند. از یاد نبریم که آزادی بیان کنونی در کشور، با این همه قربانی بهدست آمده است.
رییسجمهور غنی نیز با درک این موضوع، در حمایت از آزادی بیان و رسانهها قرار داشته است. حالا چه در سخن و چه در عمل. خوب است یادآوری کنم که خوشبختانه ما در افغانستان هیچ خبرنگار و رسانهگر زندانی نداریم. هیچ رسانهای در افغانستان سراغ نداریم که نشرات اش به خاطر انتقاد از دولت، توسط حکومت قطع و دروازه اش بسته شده باشد.
برای همین تعهدات و عملی کردن آنها است که امروز بار دیگر کشورهای کمک کننده در نشست جنیوا، تعهدات مالی خود را برای چهار سال آیندهی افغانستان اعلام کردند. تنها اتحادیه اروپا که یکی از کمک کنندههای بزرگ دولت افغانستان است، تعهد کرده که ۱.۲ میلیارد دالر طی چهار سال آینده در اختیار دولت افغانستان قرار میدهد. همینطور دیگر کمک کنندههای افغانستان تعهد کرده اند که میلیونها دالر در اختیار دولت افغانستان قرار خواهند داد.

دیدگاه شما