مسئله جنگ و صلح در افغانستان دو طرف دارد. در یک طرف مردم و  دولت جمهوری اسلامی افغانستان است که خواهان صلح اند و همواره برای تآمین و تحکیم صلح پایدار، باعزت و عادلانه در کشور تلاش کرده اند.
در سمت دیگر طرفداران جنگ و منازعه است که، حد اقل در 26 سال اخیر گروه طالبان؛ بستر تروریسم بین المللی، جنگ و منازعه در افغانستان بوده است.
در این تحلیل، پروسه صلح و به صورت مختصر فلسفه وجودی طالبان، در دیدگاه جنرال اسد دارانی رئیس اسبق سازمان استخبارات پاکستان بررسی می‌شود.
اسد درانی، از جمله افرادی است که بیشرین اظهار نظر در مورد افغانستان را دارد. مهدی حسن خبرنگار تلویزیون الجزیره در سال 2016، در مصاحبه از وی پرسید؛ آیا از ایجاد گروه طالبان پشیمان نیستید؟ دارنی جواب داد؛ آنچه را که ما انجام داده ایم از جمله مقتضیات و نیاز زمان بود، از این کار پشیمان نیستیم و بازی را طوری که لازم بود انجام دادیم.
در قسمت دیگری این مصاحبه می‌گوید "بعد از خارج شدن شوروی از افغانستان، مجاهدین توانایی ایجاد حکومت (در افغانستان) را نداشتند به این دلیل گروه طالبان ظهور کردند."
در مصاحبه دیگر، در سال 2016، با نشریه انترنتی افغانستان‌رو، آقای درانی اظهار می‌دارد؛ "اول تر از همه، طالبان یک گروه اعتراضی و مقاومتی هستند و در نتیجه یک ائتلاف نظامی. اگر تنش و خصومت‌ها به پایان برسد، دیگر طالبان به عنوان یک گروه منسجم وجود نخواهد داشت. من این حرف را در دسامبر 1997 زمانیکه طالبان در اوج قدرت بود در یک برنامه خبری گفته بودم."
از نظر اسد درانی فلسفه وجودی طالبان برای ایجاد تنش و خون ریزی است، اگر خشونت و خون ریزی نباشد پدیده‌ای به نام طالب نیست.
بر اساس تحقیق داکتر کرول کریستین فییر، در کتاب نبرد تا آخرین نفس، "پاکستان در جستجوی عمق ستراتژیک" در افغانستان است. بدون شک تنها وسیله رسیدن پاکستان به عمق ستراتژیک، طالبان است.
اظهارات درانی دلایل اثباتیه‌ است که؛ طالبان توسط پاکستان ایجاد شده و تمویل می‌شود، زمینه‌های آرایش جنگی، آموزش‌های تروریستی و انتحاری در پاکستان برای شان فراهم می‌شود، برای تحقق عمق ستراتژیک و منافع پاکستان می‌جنگند و تنها ابزاری است در اختیار پاکستان که توسط این گروه ثبات افغانستان را تهدید و از جهان باج‌گیری کند. 
وقتی اسد درانی، تداوم وجود طالبان را وابسته به تنش و کشتار می‌داند، تا زمانی‌که طالبان از زیر سلطه آی‌اس‌آی پاکستان رها نشوند عملی شدن روند صلح با این گروه دشوار خواهد بود.
در همین قسمت سوال مطرح می‌شود که؛ چرا طالبان همواره از عملی شدن صلح و به صورت خاص از آتش بس طفره می‌روند؟ و شایعات گوناگون در رسانه‌ها نشر می‌شود و جمهوری اسلامی افغانستان به رهبری داکتر محمد اشرف غنی را مخالف صلح بیان می‌کنند. بخشی از این شایعات ریشه در پلان‌های استخبارات پاکستان دارد. 
خواست طالبان و حامیان شان این است که ثبات سیاسی در افغانستان را نابود و یک بار دیگر هرج و مرج سیاسی را ایجاد کنند، تا این‌که؛ موجودیت طالبان در بستر جنگ و منازعه تداوم یابد. اما این خواست طالبان غیر ممکن و محال است.
راه دیگری را که طالبان و باداران شان، در پیش گرفته اند تلاش برای ناکامی پروسه صلح افغانستان است و پلان دارند؛ مسئولیت این ناکامی را به دوش دولت جمهوری اسلامی افغانستان قرار دهند. اما مردم و دولت افغانستان، همواره تلاش‌های صادقانه کرده اند تا صلح پایدار و عادلانه با حفظ دست آوردهای دو دهه، در کشور حاکم شود.
اظهارات اسد درانی در رسانه های مختلف از جمله به تاریخ 12 قوس 1399 در بی‌بی‌سی فارسی همواره تفرقه افگنانه بوده است. وی ثبات و ساختار سیاسی و دولتی افغانستان را زیر سوال می‌برد و در پی‌مختل سازی پروسه صلح است. زیرا هدف آنان "نبرد تاآخرین نفس" است.
در سال 1979 میلادی ضیاء الحق به جنرال اختر عبدالرحمان گفته بود "افغانستان را باید آهسته آهسته به آتش کشانید!"؛ این دستور تا هنوز در بین نظامیان پاکستان و حتا متقاعدین‌شان طرفدار دارد و در راستای عملی شدن این دستور کار می‌کنند. اظهارات اسد درانی نیز در این چارچوب قابل درک است.
اسد درانی در اظهارات اش از برخی مجاهدین و رهبران جهادی حمایت کرده است و به صورت مشخص نام می برد در حال که گروه طالبان با حمایت پاکستان رهبران جهادی را مثل شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری، احمد شاه مسعود قهرمان ملی و برهان الدین ربانی رییس جمهور سابق افغانستان را به شهادت رسانده است و در واقع هدف پاکستان از حمایت از برخی رهبران جهادی ایجاد اختلاف و چند دستگی بین رهبران سیاسی و تضعیف دولت افغانستان است.
از نظر مردم افغانستان این جنگ‌روانیِ اسد درانی، خیلی احمقانه است؛ از یک طرف رهبران بزرگ جهادی افغانستان را توسط طالبان به شهادت رسانده اند و از سوی دیگر ادعای حمایت از آن‌هایی را دارد که سال‌ها برای آرمان‌های رهبران شهیدشان مبارزه کرده اند. مردم بزرگ افغانستان از اهداف شوم حامیان گروه های تروریستی کاملا آگاه اند و هر نوع پلان تفرقه اندازی آنها را دفع و خنثی می‌کنند.
اسد درانی، تمام تقلایش تفرقه افگنی و راه اندازی جنگ روانی به نفع طالبان و بر ضد ملت بزرگ افغانستان است.
برای روشن شدن افکار عمومی، در مورد پروسه صلح باید گفت؛ رئیس جمهور افغانستان محمد اشرف غنی همواره در راستای عملی شدن پروسه صلح تلاش صادقانه و اقدام‌های جدی در سطح ملی و بین المللی کرده است.
از اینکه رئیس جمهور افغانستان، عمق بازی‌های طالبان و حامیان شان را درک می‌کند، کار برای طالبان به شدت دشوار است. به این علت حامیان طالبان همواره تلاش می‌کنند که با راه انداختن جنگ‌روانی فشار وارد نمایند اما این فشارها و جنگ‌های روانی بر اراده مردم و رییس جمهور که جهت تحقق ثبات و صلح پایدار و باعزت در افغانستان تلاش می‌کنند هیچ تاثیر ندارند.
رئیس جمهور افغانستان برای عملی سازی پروسه صلح کار جدی و بنیادین با اراده قوی سیاسی و اجتماعی انجام داده است. از سوی دیگر پروسه صلح را تبدیل به یک گفتمان فعال ملی و بین المللی ساخته است. بدون شک در این میدان چیزی که مهم و حیاتی است؛ حفظ ساختار نظام جمهوری اسلامی افغانستان، قانون اساسی، حقوق بشر، حقوق زنان، آزادی بیان و دست آوردهای دو دهه اخیر کشور است.
جنگ‌های‌روانی که، اسد درانی و امثال وی از پاکستان راه اندازی می‌کنند، به هیچ عنوان اراده مردم سلحشور و دولت جمهوری اسلامی افغانستان را برای ایجاد صلح، ضعیف نمی‌تواند.
رئیس جمهور افغانستان، با آگاهی کامل از عمق بازی‌ها برای حفظ دست آوردها و ارزش‌های مردم افغانستان درخط مقدم ایستاده است و نتیجه این ایستادگی تداوم ثبات سیاسی و دموکراسی در افغانستان است.
پریشان گویی‌های اسد درانی و امثال وی نتیجه‌ای جز روشن شدن ماهیت گروه تروریستی طالبان و بازی‌های خائنانه شان ندارد.
ملت بزرگ افغانستان همه‌درکنارهم با قدرت تمام برای تحکیم پایه های دولت قوی و پاسخگو و عملی سازی پروسه صلح به پیش می‌روند.
ما شاهد افغانستان شکوفا و توسعه یافته با دولت قدرت‌مند خواهیم بود هرچند طی کردن این مسیر با دشواری همراه است.