صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۳۱ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

طالبان پشت دروازه‌های بلوک شرق

-

طالبان پشت دروازه‌های بلوک شرق

همزمان با تغییر در موازنۀ صلح، فاز جدیدی از موضعگیریهای جهانی و داخلی این پروسه را مغلقتر ساخته است، چندی قبل اداره جو بایدن از بازنگری در توافقنامه صلح خبر دادند، به باور کابینه آقای بایدن، طالبان به تعهدات مندرج در توافقنامه که کاهش خشونتها در جریان مذاکرات بین الافغانی و قطع ارتباط با گروه القاعده را شامل میگردید پا بندی نداشته اند، لذا طالبان سیگنالهای ناامیدکننده ای از واشنگتن دریافت کرده اند. آنها از اینکه دولت جدید امریکا از عدم تعهد طالبان به مفاد توافقنامه دوحه به ویژه در زمینه قطع ارتباط با القاعده انتقاد میکند، خشمگین و ناراضی هستند.
در روزهای اخیر، هم وزارت مالیه و هم وزارت دفاع امریکا، بر ادامۀ ارتباط طالبان با القاعده، مهر تایید زدند و ادعا کردند که با وجود تعهد طالبان در توافقنامه دوحه، این ارتباطات، تداوم و توسعه پیدا کرده و در حال تعمیق و گسترش است. با وزیدن بادهای مخالف از بلوک غرب، طالبان را به سمت قدرتهای شرق معلق ساخته است، طی روزهای اخیر نمایندگان این گروه مسیر تهران و مسکو را به پیش گرفتند، تا چتر حمایتی و محافظتی آنان را در برابر طوفان موجود برسر بگسترانند؛ اما واقعیت این است که این گروه با چهرهی تروریستی که در جهان از خود به معرفی گرفته است قابل اعتماد هیچ کشوری نخواهد بود، درست است که هم اکنون بنا به بازیهای پیچیدهی که در مسئله صلح جریان دارد، برخی کشورها در راستای تأمین منافع شان از این گروه به عنوان مهرهی بازی و بازدارنده در برابر رقبای بین المللی شان استفاده نموده و در یک مقطع زمانی کوتاه مدت آنان را به بازی بگیرند؛ اما حیطهی نگرش و طمع آنان پیرامون نظام سیاسی، قابل حمایت هیچ کشوری نخواهد بود، طالبان ظاهرا به این امر دل خوش کرده اند که نظام غیر قابل تعریف آنان در جهان جا باز خواهد کرد؛ اما جهان به این نتیجه رسیده اند که نظامهای رادیکال فاقد چارچوبهی منظم و ساختار غیر قابل تعریف نه تنها که به خیر جامعه بشریت نیست؛ بلکه به مثابه افعی گزندهی است که هر لحظه امکان گزیدن همسایهها و کشورهای منطقه از نیشهای زهر آلود آن قابل تصور است، روسیه و ایران که هم اکنون در جبهه مشترک بین المللی در تعامل با قدرتهای غرب قرار دارند تا زمانی از این تکت حمایت نسبی خواهند کرد که نقش آنان در مسائل افغانستان نادیده گرفته نشود؛ اما واقعیت امر این است که در سطح کلان، همگی از پیامدهای گزند تروریسم اتفاق نظر دارند.
ایران امروز از حامیان و طراحان نظام جمهوریت در افغانستان بود، در بازسازی افغانستان پسا طالبان نقش برجسته داشت، کشته شدن دیپلماتهای این کشور در مزار شریف تحت حاکمیت طالبان یک امر فراموش نشدنی و از خطوط سرخ سیاست خارجی آنان است، این کشور به خطرات طالبان آگاهی لازم را دارد، روسیه نیز به عمق ایدههای رادیکالی طالبان پی برده اند، آنان از گذشتههای دور تا کنون از حاکمیت نظام افراطی رادیکال که با صبغهی اسلامیبخواهند عرض اندام نمایند در هراس اند، حتی در زمانی که حاکمیت داکتر نجیب در معرض تهدید قرار گرفته بود نگرانی آنان از ناحیه استقرار نظام صرفا اسلامیکه مولفههای حقوق بشری در آن موجود نباشد پا بر جا بود، لذا طالبان از تدارک چنین سفرهای دروغین و فرشهای سرخی که به آنان پیام خون را مخابره میکند نباید دلخوش کنند، در کلیات امر دنیا در راستای محو نظام و اندیشهی طالبانی متفق نظر اند، تا کنون نه روسیه و نه ایران، هیچکدام صراحتا از به قدرت رسیدن طالبان حمایت نکرده اند و نخواهند کرد، ناتو و آمریکا هم در حال حاضر مصمم هستند تا زمانی که طالبان صداقت لازم را در قبال توافقنامه دوحه از جمله قطع ارتباط با القاعده و کاهش خشونتها از خود به نمایش نگذارند نیروهای آنان در افغانستان باقی خواهد ماند، در همین ارتباط ناتو صراحتا اعلام کرد که نیروهای شان در حال حاضر افغانستان را ترک نخواهند چهار مقام ارشد این سازمان به خبرگزاری رویترز گفتهاند که برخلاف توافق صلح آمریکا با طالبان، سربازان این کشور تا ماه مه ۲۰۲۱ از افغانستان خارج نخواهند شد.
آمریکا و طالبان در توافقنامه صلح قطر توافق کردهاند که تمام سربازان خارجی از افغانستان تا سه ماه دیگر خارج شوند.
اما برآورده شدن این توافق به اوضاع جاری در  کشور بستگی دارد.
قطع رابطه طالبان با تروریسم، کاهش خشونت و مذاکرات صلح معنادار از جمله شرایط تحقق این امر بوده است، اکنون مقامهای ارشد ناتو میگویند نیروهای بینالمللی برنامه دارند که مدتی بعد از ماه مه نیز در افغانستان حضور داشته باشند. با این حال مقامات طالبان در روزهای اخیر در مسکو اعلام کرده است که رئیس جمهور غنی مانع اصلی فرا راه صلح افغانستان است؛ اما کنشهای نیروهای بین المللی مبنی بر عدم رعایت توافقنامه خلاف این ادعا را ثابت میکند، مطابق به آن، طالبان مانع اصلی صلح قلمداد میشوند؛ زیرا تعهداتی که در قبال جامعه جهانی داده اند به هیچ یک آن عملی نکرده اند، کنشهای نیروهای بین المللی در برابر نقض طالبان، تأکید بر تداوم بقای این نیروها میباشد، اگر طالبان مطابق به توافقنامه دوحه عمل مینمود، این نیروها نیز خود را ملزم به خروج از افغانستان میپنداشتند؛ اما در حال حاضر تمام شواهد و قرائن گویای این واقعیت است که نقض توافقنامه دوحه از سوی طالبان علت اصلی موانع فرا راه صلح به حساب میآید.
در همین ارتباط یک مقام ارشد ناتو، که به دلیل حساسیت موضوع بدون ذکر نامش سخن میگفت، به رویترز گفته است:
«شرایط برآورده نشده است. با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا تغییراتی در سیاست به وجود خواهد آمد و آن حس فوریت برای خروج سربازان آمریکایی از افغانستان دیگر وجود نخواهد داشت و از این رو شاهد راهبرد بسیار حساب شدهای برای خروج از این کشور خواهیم بود». این مقام گفته است که دیگر ضربالاجل ماه مه مد نظر نیست، دولت دونالد ترامپ بدون مشورت با متحدان ناتو یا دولت افغانستان، آن توافقنامه را گام به گام عملی کرده است و شمار نیروهای آمریکایی در افغانستان را به ۲۵۰۰ نفر رسانده است. اما اکنون مقامهای ارشد ناتو در ماه فبروی پیش رو در جلسهای در بروکسل درباره خروج نیروهای بینالمللی ائتلاف ضدتروریسم گفتوگو خواهند کرد؛ علاوه بر ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی، متحدان اروپایی ناتو هم ۷۵۰۰ سرباز در کشور دارند و هماهنگی بین اعضای ناتو بیشتر هم شده است.
اوانا لونجسکو، سخنگوی ناتو، میگوید: «هیچ عضو ناتو نمیخواهد بیش از ضرورت در افغانستان بماند. اما موضع ما روشن بوده است که حضور ما در این کشور مشروط به شرایطی است. متحدان همراه با بررسی اوضاع عمومی، درباره گامهای بعدی مشورت خواهند کرد». پیشتر، پنتاگون و وزارت مالیه آمریکا اعلام کرده بودند که گروه طالبان شرایط مندرج در موافقتنامه صلح قطر را رعایت نکرده است و همچنان با گروههای ترویستی مانند القاعده رابطه دارد، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز در تماس تلفنی اخیرش با رئیس غنی، بر لزوم برآورده شدن شرایط تاکید کرده بود. آمریکا هم اکنون توافقنامه صلح قطر را مورد بازنگری قرار داده است و انتظار میرود نتایج آن را به زودی اعلام کند. با این حال، مذاکرات صلح طالبان با دولت به بنبست خورده است و چنین به نظر میرسد که طالبان بعد از ترامپ، دنبال چتر حمایتی جدید، دروازهی قدرتهای شرقی را میکوبد؛ اما واقعیت این است که هم اکنون ناتو و آمریکا در متن تحولات سیاسی افغانستان به مدت بیست سال کار کرده اند، هرگونه تصمیم گیری در قبال تروریزم و مهار آن، به این کشورها بستگی دارد، طالبان نمیتوانند از زیر یوغ تعهدات فرار نمایند، آنان ناگزیر اند یا به تعهدات خویش عملی نموده و از مجرای صلح جذب دولت و نظام جمهوریت گردند، یا آنقدر سرکوب خواهند شد که به چارسوی دنیا متواری گردند.

 

دیدگاه شما