بخشی از تاریخ معاصر افغانستان همواره با سیمای جنگ و بحران شناخته می‌شود. بعد از شکستن طلسم نظام سنتی در تابستان سال 1352ه خ، بستر‌های نا امنی در کشور پی در پی فراهم گردید. انقلابات سیاسی با رویکرد‌های متفاوت به نظم سیاسی کشور تجسم تازه داد، اما از درون آن بی ثباتی‌های سیاسی نیز در حال گسترده شدن بود. نظام‌های سیاسی مختلف در این نیم قرن اخیر تاریخ معاصر افغانستان آمدند، اما هیچ کدامش پایدار نشدند، بلکه خود شان سبب تشتت‌های سیاسی و بحران‌های بعدی امنیت در کشور قرار گرفتند. نظام سیاسی جمهوریت با گرایش سوسیالیستی بنیاد‌های منجمد شده¬ی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را در افغانستان به دگرگونی واداشتند. نظم سیاسی مورد نظر آنان هرگز به صورت یک توافق جمعی در سطح کشور جای برای با ثبات شدن نیافتند. اما جامعه افغانستان از آن زمان به بعد کاملن دچار تغییرات اساسی شدند. نگاه به سیاست و سیاست ورزی در کشور بیشتر از خصلت اقتدار گونه برخوردار گردید. شکاف‌های گوناگون که قبلن زیر چتر قوی اقتدار سیاسی نظام‌های کهن و سنتی، خیلی مجالی برای تبارز نیافته بودند، در این حالت فرصت پیدا شد تا به صورت واضح ظاهر گردد. در نبود نظم سیاسی مقتدر و ملی، این زمینه مساعد شد که فکتور‌های دیگر داخلی و بیرونی در قضایایی افغانستان دخیل شود. در نتیجه این مشکلات بحران تام عیار کشور را فراه گرفت و قربانی خیلی سنگین و کم شکن را بر مردم افغانستان تحمیل ساخت.
با این وصف اسفبار، معضل افغانستان به یک بحران تاثیر گزار در سطح جهانی تبدیل گردید. پای قدرت‌های بزرگ دنیا به این خاک کشیده شد. رقابت‌های منطقوی و جهانی در میدان افغانستان به شکل هویدا متبارز گردید که در این حالت مردم افغانستان از همه جهت به قربانگاه نا عادلانه کشیده شدند. در گذرگاه‌های این بحران، گاهی فرصت‌های نیز خلق گردید، تا از آن در راستای ختم غایله و پایان کشتار مردم افغانستان استفاده گردد؛ اما خیلی نتایج ملموس و مفیدی برای عامه مردم افغانستان پیدا نشد. در جریان چهار دهه بحران افغانستان، چندین فرصتی پیش آمد که بوسیله¬ی آن ختم جنگ و تحقق صلح پایدار در کشور صورت عملی بخود گیرد، اما بدبختانه تمام آرزو‌های مردم افغانستان به عنوان قربانیان اصلی این بحران و کشتار در آن مجال‌ها سوخت. در تاریخ معاصر افغانستان و بخصوص در این چهل سال اخیر، مردم افغانستان شاهد ناکامی‌های نشست‌ها و فرصت‌های بوده است که از آن صلح پایدار برای افغانستان به ارمغان نیامد. عمده ترین کنفرانس که از آن توقع می‌رفت صلح در افغانستان بیاید و جنگ خاتمه پیدا نماید، نشست چندین ساله¬ی ژنو بود که در بهار سال 1988م میان دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان، اتحاد جماهیر شوروی، پاکستان و ایالات متحده امریکا در ژنو به امضأ رسید. این پیمان خوشبینی‌های را در آن روزگار برای مردم درد کشیده افغانستان می‌داد، ولی آنگونه نشد. جنگ و کشتار خاتمه پیدا نکرد، دخالت کشورهای بیرونی قطع نگردید، نظام سیاسی مورد حمایت همه مردم افغانستان شکل پیدا نکرد، اما تنها کاری که صورت گرفت این بود که نیروهای خارجی آنروز در موعد مشخص افغانستان را ترک نمود. این بارزترین ناکامی‌است که مردم افغانستان از نشست صلح با تلخ ترین تجربه‌ها بیاد دارند. آگاهی از گذشته و درس عبرت از آن اساسی ترین فلسفه است که در مطالعات تاریخی روی آن مکث می‌شود؛ لذا یاد آوری گذشته‌های سیاه و ناکامی‌های سیاسی و استراتژیک که افغانستان و مردم آن را به نابودی کشاند، امروز باید سرلوحه¬ی کار و عملکرد سیاسی طرف‌های دخیل در قضیه افغانستان باشد. مجالی پیشروی یا نشست استانبول که در روزهای آتی راجع به صلح پایدار و ختم جنگ و توافق سیاسی بر سر نظام سیاسی آینده افغانستان برگزار خواهد شد، فرصتی بی نظیریست که در تاریخ معاصر افغانستان بوجود آمده است. مردم افغانستان به عنوان بستر اصلی جنگ و صلح که هزینه‌های استخوان شکن را در این چند دهه متحمل شده اند، مطالبات و توقعات واضح از این کنفرانس مهم دارد. 
در گام نخست مردم افغانستان نشست استانبول را که مورد حمایت کشور‌های منطقوی و جهانیست یک فرصت بی پشینه در جهت حل و فصل بحران‌های سیاسی موجود افغانستان می‌داند. نشست استانبول از حمایت قاطع مردم افغانستان برخوردار است، به امید اینکه این کنفرانس بتواند نقطه¬ی اختمام جنگ و کشتار در افغانستان باشد. عامه¬ی مردم افغانستان از جامعه جهانی و قدرت‌های بزرگ منطقه و جهان که به نحوی درگیر در مسایل افغانستان هستند این توقع را دارند، که اینبار نگزارند سریال خون و خشونت و کشتار بر سر مردم در افغانستان تدوام پیدا نماید. از جهت‌های تأثیر گزار سیاسی در سطح ملی نیز این توقع می‌رود که با بینش سیاسی ملی و دورنگر و واقع بینانه و با ارداه¬ی صادقانه نسبت به بحران در افغانستان بنگرند و از این نشست منافع بزرگ ملی را مطمح نظر و به استمرار کشتار مردم نقطه پایان بگزارند. مردم افغانستان از ادامه بحران و جنگ بیزار و متنفر اند و صلح پایدار و افغانستان با سیاست گزاری‌های واقع بینانه و عادلانه را خواهان است. اعلان آتش بس سراسری قدم اصلی و اعتماد زایست که در پروسه صلح توقع می‌رود. تا اینکار صورت نگیرد مردم افغانستان هیچ نوع باوری را نسبت به صلح نمی‌تواند پیدا نماید. بنابراین اساسی ترین گام و مهم ترین عمل در راستای آوردن صلح و موفقیت فرآیند صلح در کشور اعلان و تطبیق کامل آتش بس سراسریست.
موضوع دیگر که از نشست صلح ترکیه توقع می‌رود این است که توافق بنیادی صورت گیرد که بر اساس منطق گفتمان مسایل سیاسی افغانستان حل و فصل می‌گردد. در این گفتمان مردم افغانستان و حقوق اساسی آنان پایه اساسی بوده و باید مورد احترام همه قرار داشته باشد. نظام‌های سیاسی مردم سالار و قانون گرا با حفظ ارزش‌ها و آزادی‌های انسانی و اسلام پسند، می‌تواند مدیریت و رهبری سیاسی کشور را به دوش بگیرد. حقوق بشر، حق تعلیم برای زنان و اطفال افغانستان، حق آزادی بیان، حق انتخاب شدن و انتخاب نمودن مطابق قانون و حق برخورداری مساوی و بدون تبعیض از امکانات بزرگ ملی و خدمات دولتی و اجتماعی در آن نظام و ساختار سیاسی باید تسجیل گردد.
نظام سیاسی که در آن اراده¬ی مردم افغانستان تجسم پیدا نماید و در تصمیم گیری‌ها و تعیین سرنوشت سیاسی مردم به صورت واضح دیده شود. آتش بس و قطع تمامی‌کشتار‌ها و جنگ‌ها، همچنان صلح پایدار و افغانستان قانون گرأ و دموکراتیک جز اساسی ترین توقع است که مردم افغانستان از این فرصت پیش آمده دارد.   
ضمانت ملی بحث بسیار مهم و قابل تأمل است که در این نشست مورد توجه قرار گیرد. این مسأله موفقیت پروسه صلح پایدار و افغانستان بدون جنگ را مسبب خواهد شد.
لذا توقع دیگر مردم افغانستان از این نشست دقیقا همین نکته است که صلح افغانستان از ضمانت ملی برخوردار باشد. تمامی‌طرف‌های تأثیر گزار سیاسی و در عموم مردم افغانستان در این پروسه به نحوی سهیم و دخیل شوند و در حضور جامعه جهانی تضمین نمایند که دیگر به بحران در افغانستان دامن نمی‌زنند.
ضمانت منطقوی مسأله¬ی حیاتی است که در این نشست توقع می‌رود صورت گیرد. کشور‌های همسایه افغانستان، کشورهای منطقه و دنیای اسلام همه به شکل این نشست و پیامد‌های صلح پایدار را در افغانستان، ضمانت کنند تا این بار نیز همانند تجربیات تلخ که در گذشته برای افغانستان اتفاق افتاد، صورت نگیرد. ضمانت منطقوی صلح افغانستان یکی از خواسته‌های اساسی مردم افغانستان است که در این نشست باید تسجیل یابد.
تضمین جهانی عنصر کلیدیست برای موفقیت صلح پایدار در افغانستان، این جنبه در نشست استانبول و داشتن افغانستان تهی از جنگ و کشتار و همچنان افغانستانِ با ثبات سیاسی در آینده از اهمیت بالای برخوردار است. به همین خاطر است که مردم افغانستان توقع جدی از جامعه جهانی و سازمان ملل متحد دارد، تا در این فرصت و پیروزی این روزنه را برای مردم افغانستان با حضور قوی و قاطع ضمانت نماید.