انسانها موجودات اجتماعی اند, از بدو پیدایش اجتماع تقریبا تمام منافع انسانها ارتباط مستقیمی با نحوه‌ی مذاکره و گفتگو با دنیای پیرامون شان دارد. هر فردی در مذاکره معمولا تلاش می‌کند تا امتیازاتی را به دست بیاورد و مذاکره‌ای موفق است که شما بتوانید امتیاز بیشتری به ‌دست بیاورید و کمترین امتیاز را به طرف مقابل خود بدهید. شاید یگانه راه پیروزی در مذاکرات این باشد که طرفین مذاکره به بُرد- بُرد فکر کنند و طرف مقابل را دشمن نه, بلکه همکار و شریک آینده خود تلقی کنند و مسیر مذاکرات را از باخت- باخت و یا بُرد- باخت به بُرد- بُرد سوق دهند. با وجود این نوع نگرش و تعبیر از مذاکرات, یک مذاکره کننده خوب باید این سوال ها را از خود بپرسند:
•  با کی مذاکره می‌کنیم؟
•   چرا مذاکره می‌کنیم؟
•   بهترین مکان برای مذاکره کجاست؟
•   بهترین بازه زمانی مذاکره چقدر است؟
•   چگونه روند مذاکره را مدیریت کنیم؟
•   چه عوامل خارجی ممکن است در نتیجه مذاکرات نقش داشته باشند؟
پاسخ قناعت بخش و علمی به هر کدام از این سؤالات برای یک مذاکره کننده موفق مهم و تعیین‌کننده است. گاهی یک مورد کوچک می‌تواند روند مذاکره را به شکل عجیبی تحت تأثیر قرار دهد. حالا اگر این روند برای یک چیز کوچک بی ارزش می‌شود، نتیجه کلی کار تحت تأثیر قرار می‌گیرد و مذاکرات را به بُن بست می کشانند.
در این روزهای بهاری, گفتگو های پروسه صلح افغانسان رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و هر یک از طرفین مذاکره کوشش می نمایند تا در پشت میز مذاکره خوبتر, مستدل تر و قوی تر جلوه نمایند. اما بازیگران این پروسه هر از گاهی رفتاری از خود به نمایش می گزارد که شایسته یک مذاکره کننده خوب نیست.
یک مذاکره کننده خوب باید این اوصاف را داشته باشد تا در میز مذاکره شمع گونه جلوه نماید و دیگران پروانه وار دوراش بچرخند و به سخنان اش گوش فرا دهند:
1- آماده سازی و برنامه ریزی برای مذاکره
ورود به اطاق مذاکره, بدون اماده سازی و برنامه ریزی, شکست را در پی خواهد داشت, پس به این خاطر حتی برای مذاکره بسیار کوتاه هم باید امادگی کامل داشته باشید.
2- درک شرایط طرف مقابل
هر چه قدر درک مذاکره کننده از شرایط و وضعیت طرف مقابل، مشکلاتی که با آنها دست و پنجه نرم می کند، افرادی که به او فشار می¬آورند، ویژگی¬ های شخصیتی او، و مواردی از این قبیل داشته باشید، می¬توانید مذاکره را بهتر مدیریت کنید.
3- صبر و شکیبایی

بزرگ ‌ترین مزیت یک مذاکره کننده صبور این است که همیشه راه حل‌های موفقیت در مذاکره را در ذهن خود مرور می‌کند. مذاکره یک فرآیند پیچیده است و به زمان زیادی نیاز ندارد. گاهی پیشرفت در یک مذاکره به حدی کم است که حتی قابل لمس هم نیست. معمولاً مذاکره کنندگان عجول و بی تاب که فاقد پشتکار هستند، نتایج احتمالی را روی میز می‌گذارند و اشتباهات گرانقیمت انجام می‌دهند.
4- خلاق و مبتکر
موفق‌ترین مذاکره کنندگان، خلاق‌ترین آنها هستند. راه حل‌هایی که این افراد در ذهن دارند، به کار می‌گیرند و هم منتظر می‌مانند تا نتیجه کار را ببینند. برخی از مذاکرات بسیار دشوار هستند و مانند رقابت دو استقامت می‌مانند. به همین دلیل یک مذاکره کننده حرفه ای باید صبر به خرج دهد، خلاقیت داشته باشد و به طور مداوم مذاکره را ادامه دهد. یک مذاکره کننده خوب به جای این که بر روی هدف دلخواه خود در مذاکره فکر کند، باید بر روی راه های مورد نیاز جهت حل کردن مسئله، به شکلی که هر دو طرف مذاکره را راضی نگه دارد، تمرکز کند.
5- مهارت در گوش دادن فعال
یک مذاکره کننده متبحر زمانی بیشتری را برای گوش دادن و بررسی کردن نظر طرف مقابل اختصاص می دهند. جمع آوری اطلاعات و سپس درک کامل آنها بسیار مهم است. هنگامی که شما به حرف طرف مقابل گوش می‌دهید و به نوعی چارچوب حرکتی او را درک می‌کنید، خیلی آسان‌تر می‌توانید استراتژی مذاکره خود را تعیین کنید و با توجه به آن گام بردارید.
6- خُلق نیک و قابل اعتماد بودن
اخلاق یکی از ویژگی های مذاکره کننده های مجرب می باشند.  اگر مذاکره کننده در مذاکرات اخلاق خوب و نیکو داشته باشد، می تواند به دستاوردهای بزرگی دست پیدا کنند. گفتگو کنندهء که اخلاق خوبی دارد می تواند به تصامیم ناب و جالبی برسد که شاید انسانهای کج خلق هرگز حتی به آن فکر هم نکنند. مباحثه کنندهء با خلق و خوی نیکو مثبت فکر می کند و مثبت می اندیشد و همواره جهان در زندگی او چیزهای مثبتی را وارد می کند.
قابل اعتماد بودن چيزي فراتر از پذيرش مسئوليت است. پس کوشش نماییم برای طرف مقابل, قابل اعتماد جلوه نماییم, چون بزرگترین موفقیت اعتماد است.
7- پیش بینی جلسات
مذاکره کننده های مبتکر سعی می کنند اتفاقات جلسه پیش رو را پیش بینی کنند و بدترین حالات و بهترین حالات را تصور کنند تا در هیچ حالتی هیجانی، شگفت زده و یا عصبانی نشوند.
8- نترس و صراحت در ابراز خواسته ها
کاملا بدیهی است که یک مذاکره کننده در یک جلسه مهم مذاکره استرس و ترس داشته باشد. این استرس در زمان شروع مذاکره به اوج خود میرسد, این استرس را باید مدیریت کرد.
صراحت و قاطعیت را نباید با رفتار خشن اشتباه گرفت. اگر سکوت و تابعیت بی چون و چرا از خواسته دیگران و نیز رفتار خشن و تحمیل خواسته های خود به دیگران را دو طرف یک طیف رفتاری در نظر بگیریم، صراحت و قاطعیت در حد وسط این دو شیوه جای خواهند گرفت.
9- فهم نشانه های غیر کلامی
یک مذاکره کننده موفق و مؤثر نه تنها به نشانه‌های غیرکلامی حساس است، بلکه می‌تواند مواردی که در آنها اهمیت دارد را هم درک کند. یک مذاکره کننده حرفه ای باید نسبت به اطلاعات کلامی و غیرکلامی عکس العمل مناسب انجام دهد. مذاکره کنندگان از چشم، تُن صدا، نحوه حرف زدن، نحوه دست دادن و حتی وضعیت عاطفی برای رسیدن به هدف خود استفاده می‌کنند. حتی در برخی موارد نشانه‌های غیرکلامی به حدی اهمیت دارند که مذاکره کنندگان تمام تمرکز خود را روی این قسمت قرار می‌دهند.
10- مباحث مذاکره را شخصی نکنید
اگر مباحث مذاکره را شخصی کنید و از نظر احساسی واکنش نشان دهید، عواقب آن به نفع شما نخواهد بود. از نظر ذهنی، مذاکره کنندگان موفق آموخته‌اند که با اعتقادات، نگرش‌ها و رفتارهای همتایان خود کنار بیایند و مسائل عاطفی را از نتیجه مذاکره جدا کنند.
11- انعطاف پذیری
مذاکره یک حرکت است و به نوعی می‌توان آن را یک تمرین در انعطاف پذیری نامید. هیچ وقت پیشنهاد اولیه نمی‌تواند راه حل نهایی یک مذاکره باشد. هر کدام از دو طرف ممکن است در ابتدا خودخواهی خاص خود را داشته باشند، اما مذاکره‌ کنندگان باتجربه نهایت تلاش خود را به کار می‌گیرند که خواسته‌های طرف مقابل خودشان را به صورت گام به گام درک کنند تا به نتیجه برسند. انعطاف پذیری یک ویژگی مهم در مذاکرات است و به عنوان کلید ساز شناخته می‌شود. پس مذاکره کننده حرفه ای یعنی کسی که در شرایط خاص انعطاف پذیری خرج می‌دهند و در بیشتر موارد حافظ منافع خود است.
12- اصول و خطوط سرخ تان مشخص باشد.
13- برای هر پیشنهاد چندین گزینه داشته باشید.
14- به یاد سپاری قوی داشته باشید.
15- انتظار طرف مقابل را بالا نبرید.
16- مذاکره را در حالت قهر ترک نکنید.
17- مشارکت فعال در مدیریت جلسه داشته باشید.
18- مذاکره کننده باید ظاهر آراسته داشته باشد.
19- به خاطر فهم دیگاه طرف مقابل سوالات مرتبط طرح نمایید.
20- سلیس و روان صحبت کنید.
به همان شکل که ویژگی های خوب می تواند یک مذاکره کننده را محور و محبوب کند؛ مواردء نیز وجود دارد که می تواند یک مذاکره کننده را مطرود و منفور نماید. حالاتی را که یک مذاکره کننده نباید با خود در اطاق مذاکره و یا پشت میز مذاکره حمل کنند, بیشمار است. مواردی مانند بی¬ خوابی، گرسنگی، دردهای جسمانی, مشکلات شخصی, بد زبانی, طعنه زدن, شتاب زدگی... موجب تباعد مذاکره خواهد شد و می تواند تمرکز مذاکره کننده را کم کند و نتواند در جای مناسب واکنش مناسب و تصمیم مناسب اتخاذ نمایند.
در صورتیکه بازیگران پروسه صلح افغانستان به موارد فوق تکیه کنند, روی موفقیت سکه را خواهید دید, چون موفقیت چیزی است که ما به آن می اندیشیم. در این صورت مذاکرات صلح زودتر به منزل مقصود خواهد رسید. در غیر آن این مذاکرات نه تنها منتج به نتیجه نخواهد شد, بکله پراگنده گی بیشتر ایجاد خواهد کرد.