روزنامه نیویارک تایمز نگاشته است: ایالات متحدۀ امریکا بعد از اخراج نیروهایش از افغانستان قبل از 11 سپتامبر 2021م، بخاطر جلوگیری از این که افغانستان دوباره جایگاه امن برای تروریستان باشد، نقشۀ جدیدی را در جنگ افغانستان روی دست دارد. طرح این جنگ بر طیاره های بدون سرنشین، طیاره های تجسسی و شبکه هایی از جواسیس استوار است.
در مقاله ای که "اریک شمیت و هیلینا کوبر" در این رابطه تهیه نموده اند، میگویند: استخبارات امریکا و کشورهای غربی در غیاب ایالات متحدۀ امریکا و کشورهای همپیمان آن از افغانستان، در حال طرح نقشه ای قوی و سری برای جنگ افغانستان هستند. در این نقشه از تجربیات تلخ و دشوار دوران اوباما و تصمیم او برای بیرون کردن نیروهای امریکایی از عراق استفاده می شود؛ تجربه ای که بعد از سه سال سبب ظهور داعش در عراق شد.
واشنگتن در حال حاضر با شریکان خویش در ناتو در رابطه با جای بدیل متمرکز کردن دوباره نیروهای شان رایزنی میکنند... شاید این نیروها را در کشورهای همجوار افغانستان مثل تاجکستان، قزاقستان و اوزبیکستان مستقر بسازند؟ و همچنان جنگنده های که از سطح ناوهای هواپیمابر در خلیج و اوقیانوس هند و حتی از خود ایالات متحده ـ بخاطر مورد هدف قرار دادن جنگجویانی که طیاره های جاسوسی حرکات آنان را زیر نظر دارد ـ پرواز میکنند.
بعد از خروج نیروهای ایالات متحده امریکا، خطر فروپاشی قوتهای کوماندوی افغانستان وجود دارد که معلومات زیادی از حرکات جنگجویان را برای قوتهای امریکایی ارائه میکنند.
مسئولین امریکایی می گویند: ترکیه که علاوه بر نقشی که در سازمان نظامی ناتو دارد، روابط بسیار تاریخی و قوی با افغانستان دارد و بخشی از قوتهای خویش را در افغانستان نگاه میدارد، این قوتها معلومات امنیتی از بقایای تنظیم القاعده را در افغانستان جمع آوری می کنند.
با وجود همۀ اینها؛ قیادت مرکزی قوتهای نظامی امریکا در تامبای فلوریدا و هیئت ارکان مشترک آنان در واشنگتن وظیفۀ انکشاف طرحها و توانایی های بدیل خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را دارند. رئیس جوبایدن گفته: روشی را که در آن بازنگری صورت می گیرد از برگشت القاعده در افغانستا جلوگیری میکند. او اضافه کرد: ما به تهدید بازگشت تروریزم متوجه هستیم، پس به بازنگری توانایی های خویش درمبارزه با تروریزم می پردازیم و ترصد واقعی در منطقه داریم، تا از ظهور دوبارۀ تهدیدات تروریستی بر کشور خود جلوگیری کنیم. اما گروهی از سرکردگان نظامی و قانونگذاران از هردو حزب "دموکرات و جمهوری خواه" ادارۀ بایدن را از این برحذر می دارند که؛ در صورت نبود فشار دائمی از طرف قوتهای عملیاتی ویژه و عملیات قوتهای امنیتی در افغانستان، بدون شک تنظیم القاعده به مناطقی که طالبان بر آن مسلط هستند برمیگردد. دراین رابطه جوزیف ماگویر قوماندان سابق "یگانه های نیفی سیل" که سرپرست کارکردهای استخبارات ملی در زمان ترامپ بود، می گوید: « معلومات استخباراتی هر قدر خوب هم باشد، هیچ گاه جای وجود عملی نیروها را پر کرده نمی تواند و در آنصورت همۀ تلاشهای ما در حمایت از کشورمان به شکل بسیار بارز نابود می شود» در زمانی که مسئولین نظامی مصروف ارایۀ طرح تعدیل شده از طرح جوبایدن هستند، مسئولین وزرات دفاع و سران برجستۀ نظامی، بدیل دیگری را در زمان فعلی و در صورت برملاء شدن عیب و نقص در دو طرح دیگر، بسیار بعید می دانند.
در حال حاضر بیشتر از(16000) شانزده هزار همکاران امنیتی ملکی و از جمله (6000) هزار امریکایی در افغانستان کمکهای لوژیستیکی به حکومت افغانستان ارائه میدارند، و این آخرین آماری است که پنتاگون آن را همرسانی کرده است. مسئولین نظامی نقش این پیمانکاران امنیتی را در مقابله با القاعده در آینده ناچیز می دانند. با این که بعضی از تحلیلگران میگویند: این امکان وجود دارد که آنان میتوانند در تربیت نیروهای امنیتی افغانستان سهم فعال داشته باشند.
بنا بر دستور بایدن ایالات متحدۀ امریکا (3500) نیروی نظامی خویش را از افغانستان خارج می کند. این نشان میدهد که نیروهای موجود پنتاگون (1000) هزار نفر بیشتر از آنچه است که بدان رسماً اعتراف میکند. این گنگ بودن تعداد نیروها از آنجا سرچشمه میگیرد که؛ بعضی از عناصر قوتهای ویژه را در لیست معاشات قوتهای علمیات ویژه (آرمی رنجرز) قرار داده اند که، تحت نظر پنتاگون در افغانستان وارد خدمت شده اند. ادارۀ اوباما عین این فریب را در تعداد نیروهای خود در پوشش یک بروکراسی بنام (سطح ادارۀ قوتها) بکار برده بود، که در نتیجه قوتهای شان در میدانهای جنگ بیشتر از حدی می بود که رسما اعلان می کردند و مردم عام از آن بی خبر بودند. اما مسئولین در پنتاگون می گویند: آنان به این روش (فریب در تعداد نیروها) اقدام نمی کنند و با وجود بدگمانی و شک تحلیل گران، آنان از قوتهای غیر اعلان شده در افغانستان چشم پوشی نمی کنند. ویلیام إم أرکین یکتن از تحلیلگران باتجربه و مؤلف کتاب (جنرال بدون لباس نظامی) میگوید: داستان جنگهای بی پایان ما ناشناخته مانده است؛ جنگهایی که "ما فعالانه در عملیاتها برضد تروریزم اشتراک میکنیم، و همۀ تلاش ما این است که قوتهای خویش را تقلیل بدهیم و آنان را به قوتهای از چشم پنهان و غیر رسمی مبدل بسازیم که بتوانند کاری بیشتری را انجام بدهند".
جوبایدن در تعلیقات خویش بعد از خروج نیروهایش از افغانستان گفت: "ایالات متحده امریکا در تصفیۀ صلح آمیز مسئلۀ افغانستان و همکاری نیروهای امنیتی آن فعالانه کار خواهد کرد". ولی ترس از این است که این قوتها از هم بپاشند و تنظیم القاعده دوباره به افغانستان برگردد. مسئولین امریکایی از این ترس دارند که؛ تصمیم بایدن تزلزلی را ایجاد کرده است که میتواند وضعیت امنیتی را شکننده تر کند. نظر به اعتراف مسئول برجستۀ امریکایی، تعدادی از نخبگان افغان فرار از کشور را آغاز کرده اند و درخواست مهاجرتها به شکل بی سابقه ای افزایش یافته است.
مسئولین برجسته در ادارۀ بایدن گفته اند: اگر طالبان جنگ را آغاز نکنند، قوتهای نظامی امریکا تا سه ماه دیگر افغانستان را ترک میکنند. خود بایدن و دیگر مسئولین در ادارۀ او مکرراً طالبان را از حمله بر قوتهای امریکایی در اثنای خروج برحذر داشته اند، و در صورت اقدام به چنین عملی از عکس العمل شدید خبر داده اند، و این که این کارشان عملیات خروج را به تعویق می اندازد.
یک مسئول سابق در قوماندانی قوای عملیات خاص (مارینز) گفت: بر پنتاگون لازم است که به آموزش قوتهای امنیتی افغان تا حد امکان در خارج از افغانستان ادامه بدهد، و زمینه های کورسهای عملی پیشرفته را برای آنان مساعد بسازد، همانند آنچه که برای قوای عراقی در اردن انجام دادند. چون اگر قوتهای امنیتی افغانستان از هم بپاشد بدون شک بزرگترین مصدر اطلاعات معلوماتی قوتهای امریکایی در رابطه با القاعده و دیگر گروپهای تروریستی در افغانستان از میان می رود.
مارک پولیمروپولوس، ضابط سابقه دار "سی آی ای" که بیشترین وقت خود را در عملیاتها برضد تروریزم و از جمله در افغانستان سپری کرده است، میگوید: "در رابطه با آنچه که سخن میگوییم، عبارت است از جمع آوری معلومات امنیتی و اقدام به وقت مبنی بر آن معلومات، آن هم بدون کدام تهداب اساسی به جز از سفارت امریکا در کابل"! او از چگونگی عملیات دستگاههای استخبارتی بدون وجود نیروهای نظامی می پرسد و آن را مورد سوال قرار می دهد؟
قوتهای نظامی افغانستان با چالشهای بزرگی روبرو هستند؛ در سال گذشته 2020م این نیروها اراضی زیادی را در مقابل طالبان از دست داده اند و در مقابله با طالبان بیشتر بر پشتوانۀ هوایی قوتهای امریکایی متکی بودند. در شرائطی که مصداقیت قانونی حکومت افغانستان زیر سوال برود، بدون شک ملیشه های مسلح که جزئی از جنگهای داخلی در دهۀ نود قرن گذشته بودند، دوباره سر بالا میکنند و نیروهای خود را از نو مسلح می سازند.
ویلیام ایچ ماکریفین دگروال متقاعد میگوید: اگر رئیس بایدن موافقت کند، ما میتوانیم کمکهای زیادی نظامی به نیروهای افغانی بعد از خروج مان از آن کشور بکنیم، ولی چالشی که پنتاگون به آن مواجه است، کیفیت اقدام نظامی از راه دور است، و تاریخ این نوع عملیاتها همیشه با کامیابی ها و ناکامی ها آمیخته بوده است. استفاده از راکتهای کروز هم از پایگاههای نظامی نتائج بسیار اندکی دارند. ایالات متحده امریکا پایگاههای نظامی در خلیج فارس و اردن دارد و بزرگترین پایگاه آن در خاورمیانه در قطر است. اگر عملیاتهای ویژه هرقدر از راه دور باشد، احتمال ناکامی آن بیشتر و نتایجی که بدست می دهند بسیار فاجعه بار خواهند بود!