صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

ابهام در برگزاری نشست استانبول

-

ابهام در برگزاری نشست استانبول

زمان به سرعت در حال سپری شدن است و انتظارها در این مورد که یخ جنگ در حال آب شدن است و در آخرین روزهای ماه رمضان کبوتر صلح به پرواز در آمده و نغمههای دلنشینی از صلح و همپذیری را به مردم افغانستان زمزمه میکند کم کم به یأس و نا امیدی تبدیل می شود.
تمرکز بر سر صلح و گفتگوهای رو در رو، بیشتر جهتش را به داغ نگهداشتن تنور جنگ تغییر داده است و دستکم طی هفتههای اخیر، افغانستان مجددا خونین ترین روزهای حیات سیاسی اش را تجربه میکند. از سوی دیگرانتظار می رفت که کشورهای پشتیبان صلح افغانستان به خصوص کشور میزبان طالبان، قناعت طرفهای گفتگو کننده به خصوص طالبان را حاصل مینمود تا حد اقل در آخرین روزهای رمضانی، تمهیدات این نشست را برای بعد از عید روی دست میگرفت؛ اما تا کنون از این مورد خبری نیست. وزارت خارجه ترکیه اعلام کرده بود که نشست صلح استانبول بین گروه طالبان و رهبران طراز اول سیاسی افغانستان، تا آخر ماه رمضان به تعویق افتاده است. اکنون که حدود یک هفته به پایان ماه رمضان نمانده اما هیچ تدبیر یا آمادگی برای برگزاری این نشست که در ترسیم نقشهراه سیاسی بعد از خروج نیروهای خارجی در افغانستان سرنوشتساز خوانده میشود، دیده نمیشود. به همین علت به نظر میرسد که دود و غبار جنگهای روز افزون، این پروسه را در گرداب خودش تنیده است و قاب گفتگوهای صلح در آلودگیهای باروت و خمپاره رنگ باخته است.
حامیان بین المللی و در رأس آن آمریکا که مبتکر نشست ترکیه بعد از رکود پروسه دوحه میباشند، اکنون تمرکز اصلی شان بر سر خروج آبرومندانه و بدون تلفات بیشتر متمرکز است؛ چنانچه ناب هواپیمابر و طیارات جنگی فوق صوت را در افغانستان و منطقه منتقل نموده اند تا روند خروج را رصد نموده و امنیت پروازهای حامل سربازان را تأمین نماید، در این میان، نماینده صلح آمریکا ظاهرا پیگیر قضیه است و اوضاع را چنان مدیریت میکند که نفع حد اکثری آن به جانب طالبان سرازیر گردد. با این حال آقای خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، روز دوشنبه بار دیگر به کابل آمد تا پس از گفتوگو با مقامهای ارشد کشور از جمله اشرف غنی، رئیسجمهور، برای نشست صلح استانبول روزنهای پیدا کند.
دفتر ریاستجمهوری با صدور بیانیهای اعلام کرد: «در این دیدار، دکتر خلیلزاد در مورد فعالیتهای خود در ارتباط به روند صلح افغانستان، به رئیسجمهور گزارش داد.
در مقابل، رئیسجمهور غنی نیز با توجه به آغاز فصل نو روابط پس از اعلام خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان، بر لزوم هماهنگی روند صلح با واقعیتهای جدید، تاکید کرد. رئیسجمهور افزود که صلح برای مردم و حکومت افغانستان یک اولویت است، اما این روند باید با واقعیتهای جدید افغانستان، متناسب باشد».
از آوان پروسه صلح افغانستان تا کنون، آقای غنی تقریبا موضع همسان و واحدی در قبال صلح و طالبان داشته است و طرح های خود را هم در این ارتباط به مجامع ملی و بین المللی ارائه نموده است که از جمله مهمترین آن کنفرانس جنیوا بود که آقای غنی کلیات نقشه راه اش در قبال صلح افغانستان را بیان داشت.
اما در هر حالت سخنان دوشنبهشب رئیس جمهور غنی آب پاکی را بر دست جریانهایی که نشست صلح استانبول را «بن۲» میدانند، ریخته است.
گروههای افغان، در نشست صلح بن در سال ۲۰۰۱ بر سر تقسیم قدرت در چارچوب ایجاد دولت موقت، توافق کردند و قدرت، از برهانالدین ربانی، رئیسجمهوری سابق به حامد کرزی، رئیس جوان دولت موقت، منتقل شد.
اکنون آمریکا بار دیگر طرح «دولت موقت صلح» را برای ایجاد حکومت مشترک طالبان و نظام فعلی افغانستان مطرح کرده که در چارچوب طرح شورای عالی مصالحه ملی نیز بازتاب یافته است. هرچند دولت اشرف غنی از آمادگی خود برای شرکت در نشست صلح استانبول خبر داده است، اما همواره تاکید میکند که این نشست فقط در چارچوب مذاکرات با طالبان خواهد بود و نمیتواند برای تغییر دولت، نقشی همچون کنفرانس بن داشته باشد. از سوی دیگر، گروه طالبان هم تاکنون برای شرکت در کنفرانس استانبول ابراز آمادگی نکرده است. طلسم بنبست نشست استانبول در حال حاضر از دو سو محکم و غیر قابل گشایش مینماید.
با این حال گروه طالبان به عنوان پیش شرط این نشست دو مسئله را آشکارا و یک مسئله را به شکل غیررسمی مطرح کردهاند.
دو مسئله اول، آزادی هفت هزار زندانی باقیمانده طالبان از زندانهای دولت افغانستان و حذف نام رهبران و اعضای طالبان از فهرست تحریمهای سازمان ملل متحد است. آمریکا، چین و روسیه و متحدانشان، تعهد داده اند که هر دو مسئله را بررسی خواهند کرد؛ اما نکته دیگری که طالبان در محافل سیاسی مطرح کردهاند این است که نشست صلح استانبول، باید در معرفی دولت جدید جایگزین، نقش تعیینکننده داشته باشد. با توجه به تفاوت دیدگاهها و تکالیف انجام نشده طرفهای مختلف، به نظر میرسد سرنوشت نشست صلح استانبول همچنان در هالهای از ابهام است و به این زودیها، با آن برنامه بزرگی که بتواند دولت تعیین کند، برگزار نخواهد شد؛ زیرا دو جانب دولت و طالبان در مورد برگزاری این نشست دچار اختلافات اساسی اند و تا زمانیکه این اختلافات حل نگردیده و توحید آجندا نگردد، حد اقل در کوتاه مدت انتظار برگزاری آن دور از احتمال است.
هرچند آمریکا، ترکیه، سازمان ملل متحد و طرفهای مختلف میکوشند تا برای تقویت روند صلح دوحه، این نشست را هرچه زودتر و پیش از خروج کامل نیروهای آمریکایی برگزار کنند، اما بدون تردید مسیری طولانی در پیش است. دولت آمریکا روند خروج نظامیان خود از افغانستان را آغاز کرده است و تا چهار ماه آینده، به ماموریت ۱۰ هزار سرباز آمریکایی و ناتو در افغانستان پایان داده خواهد شد.
۳۰۰ هزار نیروی مسلح داخلی افغان، مسئولیت دفاع کامل از کشور را در مقابل حملات طالبان، که نشانههای زیادی مبنی بر تشدید آن هم دیده میشود، بر عهده خواهند داشت تا ثابت کنند که در غیاب نظامیان ناتو نیز میتوانند از مرزوبوم خود دفاع کنند.
ظرفیت و توانایی آنها در دفاع از افغانستان میتواند به طالبان این پیام را برساند که جنگ در این کشور، به بنبست رسیده  است و از راه زور نمیتوان در کابل به قدرت رسید. در همین راستا اشرف غنی، رئیسجمهور افغانستان، در جلسات متعدد با رهبران سیاسی میکوشد با جلب حمایت آنها، کشور خود را برای یک فصل جدید، آماده کند.
او دوشنبه شب با رؤسا و نمایندگان احزاب سیاسی کشور در یک ضیافت افطار دیدار کرد و درباره فصل نو بعد از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، توضیحاتی ارائه داد.
براساس بیانیه ارگ، رئيسجمهور در این جلسه گفته است: «فرصتها نسبت به خطرات به مراتب بیشتر است و بعد از دو دهه، به سوی حاکمیت ملی قوی میرویم. نکته کلیدی این است که باید به اجماع ملی برسیم و بیطرفی افغانستان در سطح منطقهای و بینالمللی حفظ شود». لذا فصل کنونی فصل تعلیق افغانستان میان جنگ و صلح است، سرنوشت صلح به خوبی روشن نیست و بیشتر به سرابی میماند که نقش آن از دور آشکار است وقتیکه نزدیک آن برسیم می بینیم که عملا چنین چیزی وجود نداشته است، اگر افغانستان از گیر و دار این مقطع بتواند خود را به راحتی به ساحل نجات برساند، موفقیت نظام و موفقیت سیاسیون در عرصه ملی و بین المللی تضمین است و تهدیدات احتمالی که از جانب گروههای تروریستی متصور است نیز با موجودیت نیروهای امنیتی و خیزش مردمی قابل رفع و مهار است؛ اما آنچه که همچنان بی سرنوشت میماند مسئله صلح است که سرنوشت آن به آسانی قابل پیش بینی نیست.

دیدگاه شما